Page 49 - Inżynieria & Utrzymanie Ruchu Marzec - kwiecień 2020

www.utrzymanieruchu.pl
Tabela. Parametry techniczne cieczy hydraulicznych
HL
HVLP
Normy dotyczące cieczy
Obecnie powszechnie jest stosowana kla- syfikacja cieczy hydraulicznych według norm ISO 6743-4:2015 (EN-ISO 6743- -4:2015), wprowadzonych normą polską PN-EN ISO 6743-4:2015-09 – „Środki smarowe, oleje przemysłowe i produkty podobne (klasa L). Klasyfikacja. Część 4: Grupa H (Układy hydrauliczne)”.
W tabeli przedstawiono parametry techniczne cieczy hydraulicznych według klasyfikacji norm DIN 51524 oraz ISO 6743-4.
Ze względu na postępujący downsizing (redukcja kubatury) – również w urządze- niach przemysłowych – współczesne oleje hydrauliczne muszą spełniać coraz ostrzej- sze normy oraz mieć stosowne aprobaty techniczne producentów układów hydrau- licznych. Są to np. aprobaty Vickers 35VQ25, Denison-Parker HF-0 czy naj- nowsza Bosch-Rexroth RDE 90235.
Rodzaje cieczy hydraulicznych
Pierwotnie cieczą hydrauliczną była woda. W tej chwili wykorzystywana jest rzadko ze względu na powodowanie korozji (więc jeśli jest stosowana, to z dodatkami anty- korozyjnymi), osadzanie się kamienia kotłowego, odparowywanie, zbyt niską lepkość, złe właściwości niskotemperatu- rowe, a przede wszystkim brak niezbęd- nych właściwości smarnych i przeciwzu-
życiowych. Nowoczesne układy hydrau- liczne pracują na bazie cieczy stanowią- cych uszlachetnione oleje mineralne lub roślinne zmodyfikowane. W przypadku gdy musi być zastosowana substancja trudnopalna, używa się specjalnych cie- czy syntetycznych albo cieczy zawierają- cych wodę.
Jako ciecze hydrauliczne są stosowane oleje o klasach lepkości od ISO VG 5 do ISO VG 300, o składzie chemicznym dostosowanym do warunków pracy i ma- teriałów konstrukcyjnych układu, przy czym najbardziej popularne to VG 32, 46 oraz 68. Są to:
→ rafinowane oleje mineralne,
→ oleje syntetyczne na bazie PAO,
→ oleje na bazie estrów poliolowych,
→ oleje syntetyczne na bazie poliglikolowej, → oleje roślinne
i jako tzw. trudnopalne ciecze hydrauliczne: → estry kwasu fosforowego,
→ emulsje wodno-olejowe,
→ emulsje olejowo-wodne,
→ wodne roztwory glikoli i poliglikoli,
→ wodne roztwory polimerów.
Przykładowe zastosowanie olejów modyfi-
kowanych chemicznie:
→ oleje mineralne, o wysokim wskaźniku
lepkości i niskiej temperaturze płynię- cia. Mogą być stosowane w urządzeniach pracujących w bardzo trudnych warun-
Lekkie i umiarkowane obciążenia układów
Układy wysilone – wysokie ciśnienia i zmienne temperatury eksploatacji, dobra pompowalność
kach, zmiennej temperaturze i wilgotno- ści powietrza. Należą do nich oleje Mobil z serii Glygoyle, przeznaczone do prze- kładni, łożysk i sprężarek;
→ oleje silnikowe oraz oleje do przekładni hydrokinetycznych. Oleje te mają więk- szość właściwości olejów hydraulicznych. Są zalecane przez różnych producentów maszyn budowlanych, równolegle z ole- jami hydraulicznymi, a także w górnictwie;
→ oleje hydrauliczne z detergentami. Są
to oleje odpowiadające klasie jakości według normy DIN HLPD lub HVLPD, lecz z możliwością dyspergowania pew- nych ilości wody. Mają zastosowanie np. w układach hydraulicznych maszyn do obróbki metali.
Cechy właściwie dobranej cieczy
Dobór cieczy hydraulicznej zależy przede wszystkim od warunków eksploatacji układu hydraulicznego, którego jest inte- gralnym elementem. A zatem wybór ten zależy: od obciążeń termicznych, ciśnień, pod jakimi pracuje dany układ, przeno- szonych obciążeń mechanicznych, ale także tego, czy olej narażony jest na kon- takt z wilgocią. Uzależniony jest ponadto od stopnia skomplikowania układu hydra- ulicznego (np. obecności serwozaworów), ewentualnych zanieczyszczeń zewnętrz- nych, jak np. zapylenie, czy od stanu samego układu hydraulicznego. W celu
Wskaźnik lepkości
<100
Przeznaczenie
wg DIN 51524
wg ISO 6743-4
HL
Olej bazowy + dodatki antyutleniające
+ antykorozyjne
HLP
MARZEC/KWIECIEŃ 2020
47
Symbol
HM
Charakterystyka
HL + dodatki przeciwzużyciowe AW
~100
Układy wysilone – wysokie ciśnienia
HV
HM + wiskozator
>140
HLPD
–
HM + dyspergator + detergent
~100
Wysoka czystość układu (brudny olej- -czysty układ), bardzo dobra pompowalność, bardzo dobra filtrowalność, ale gorsza separacja wody
Źródło: LOTOS Oil