Rynek usług wodociągowo-kanalizacyjnych
W dniach 17 – 19 maja 2006 r. w Bydgoszczy odbędą się XIV Międzynarodowe Targi Maszyn i Urządzeń dla Wodociągów i Kanalizacji WOD-KAN 2006. Oferta targów skierowana jest do firm wodociągowo-kanalizacyjnych, gmin, przemysłu, projektantów i wykonawców w branży wodno-kanalizacyjnej. W targach weźmie udział ponad 300 firm, patronat honorowy nad targami objął minister środowiska Jan Szyszko.
Zapraszamy do odwiedzenia stoiska wydawnictwa TMI (namiot Nh, stoisko 173) |
Usługi wodno-kanalizacyjne świadczone są w warunkach monopolu naturalnego, jak wynika z raportu Tadeusza Aziewicza – „Kluczowe problemy sektora usług wodociągowych i kanalizacyjnych”. Monopol ten ma charakter lokalny. Koszty transportu wody są wysokie, dlatego nie istnieją ogólnopaństwowe sieci przesyłające wodę z obszarów, gdzie występuje ona w nadmiarze, do rejonów niedoboru. Ze względów ekonomicznych najbardziej efektywne jest istnienie na rynku jednego usługodawcy (brak duplikacji urządzeń). Działanie w warunkach monopolu wywołuje obawę (brak rynkowej weryfi kacji), że koszty i ceny mogą wzrosnąć powyżej niezbędnego poziomu, zaś jakość usług może stać się niezadowalająca, dlatego niezbędna jest regulacja, czyli stworzenie – w oparciu o system instrumentów prawnych oraz niezależne instytucje – takich warunków działania, które w normalnych okolicznościach tworzy rynek i konfrontacja z konkurencją.
Pozytywne aspekty prywatyzacji sektora wodno-kanalizacyjnego
Negatywne aspekty prywatyzacji sektora wodno-kanalizacyjnego
|
Regulacja monopolu
Celem regulacji jest wymuszenie na przedsiębiorstwie-monopoliście działania maksymalnie efektywnego, tzn. oparcia swojej rentowności na racjonalnym gospodarowaniu, a nie na wykorzystywaniu pozycji monopolistycznej. Zaszłości po systemie gospodarki centralnie planowanej w dużym stopniu wpływają na sytuację sektora. Wiele inwestycji zostało zaplanowanych na podstawie błędnych założeń dotyczących rozwoju przemysłu. W branży dominowało „inżynierskie” podejście, bardziej techniczne niż ekonomiczne – opierające się na rachunku kosztów, wymogach oszczędności energii itd.
Najnowocześniejsze technologie nie były dostępne. Systemy wodno-kanalizacyjne w Polsce cechują się zazwyczaj dużymi stratami wody, zużywają nadmierne ilości energii, często występują problemy z utrzymaniem ciśnienia.
Wymagania unijne
Dostosowanie sektora wodno-kanalizacyjnego do unijnych standardów będzie wymagać ogromnych środków inwestycyjnych. Szacuje się, że niezbędne jest zaangażowanie około 18 miliardów euro, w tym 4,5 mld na systemy wodociągowe, 3,2 na systemy kanalizacyjne i 10,3 mld na oczyszczalnie ścieków. Po przejęciu przez gminy przedsiębiorstw wodno- kanalizacyjnych inwestycje w tym zakresie nie są już finansowane z budżetu centralnego. Przedsiębiorstwa na ogół nie są zdolne do samodzielnego finansowania większych inwestycji, finansują je gminy.
Źródła finansowania
Najpoważniejszym źródłem, z którego pochodzą środki na duże inwestycje wodociągowe i kanalizacyjne, jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz fundusze wojewódzkie (WFOŚ). Na ogół NFOŚ i WFOŚ przekazują środki na sfinansowanie inwestycji nie bezpośrednio przedsiębiorstwu, a gminie. Inwestycje wodno-kanalizacyjne są również finansowane ze środków banków komercyjnych, chociaż ich udział w rynku kredytów komunalnych jest
ciągle niewielki.
Prywatni inwestorzy
Udział kapitału prywatnego w sektorze wodno-kanalizacyjnym jest znikomy. Pionierskim przedsięwzięciem publiczno- prywatnym z udziałem partnera zagranicznego jest Saur Neptun w Gdańsku, spółka joint venture, która zapewnia usługi wodociągowe i kanalizacyjne w Gdańsku i kilku sąsiednich gminach. Prywatna spółka (kapitał polski) Aquarius świadczy usługi (umowa o zarządzanie) w małej gminie Piaseczno. Akcje dwóch polskich spółek akcyjnych AQUA z Bielska Białej i WODKAN z Ostrowa Wielkopolskiego są notowane na giełdzie. Wiele wskazuje, że branża wodno-kanalizacyjna może stać się atrakcyjna dla prywatnych inwestorów. Uczestnictwo sektora prywatnego może spowodować napływ kapitału niezbędnego do poprawy stanu i rozwoju infrastruktury. Sektor prywatny może wprowadzić do branży know-how w zakresie zarządzania oraz poprzez ukierunkowanie na efektywność ekonomiczną zrównoważyć występujące jeszcze w branży „inżynierskie” – podażowe podejście. W ustabilizowanych systemach kapitał prywatny jest chętnie angażowany w inwestycje wodociągowo-kanalizacyjne, ponieważ są to inwestycje o małym ryzyku (porównywalnym z zakupem obligacji).
Taryfikacja
Sektor wodno-kanalizacyjny był do niedawna jednym z niewielu obszarów funkcjonowania monopoli naturalnych , których nie poddano szczegółowej regulacji ze strony władzy publicznej, odmiennie, niż ma to miejsce w sektorze energetycznym czy w sektorze usług telekomunikacyjnych. W wyniku prac prowadzonych przez prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast została przygotowana i uchwalona ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę (Dz. U. Nr 72, poz. 747), która weszła w życie z dniem 13 stycznia 2002 r. Zgodnie z ustawą przedsiębiorstwo określa taryfę opłat za usługi wodociągowe i kanalizacyjne na 1 rok, na podstawie niezbędnych przychodów po dokonaniu ich alokacji na poszczególne taryfowe grupy odbiorców usług.
Szanse wynikające z prywatyzacji sektora wodno-kanalizacyjnego
Zagrożenia wynikające z prywatyzacji sektora wodno-kanalizacyjnego
|
Gmina jako regulator
Zgodnie z ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, system cen i opłat podlega unifikacji, a rolę regulatora pełni gmina. W odróżnieniu od obowiązujących wcześniej aktów prawnych, regulacją objęto wszystkich przedsiębiorców działających w sektorze, niezależnie od ich formy organizacyjno-prawnej oraz struktury własnościowej (w tym również przedsiębiorców prywatnych).
Model prywatyzacji
Doświadczenia zagraniczne w zakresie prywatyzacji sektora wodno-kanalizacyjnego sprowadzają się w zasadzie do dwóch modeli:
-
brytyjskiego (pełna prywatyzacja sieci),
-
francuskiego (publiczna sieć w zarządzie prywatnym prowadzonym
na zasadach dzierżawy).
W warunkach polskich istnieją jeszcze spółki z kapitałem mieszanym: gminy i prywatnego inwestora. Pełna prywatyzacja sieci daje największą możliwość gromadzenia środków na inwestycje, wyeliminowania negatywnych wpływów politycznych, jest silnym bodźcem do zwiększania efektywności. Słabą stroną tego rozwiązania jest nieodwracalność decyzji (brak możliwości organizowania przetargów o rynek), ogromna odpowiedzialność regulatora (zamiana monopolu publicznego na prywatny). Spółki z kapitałem mieszanym wydają się najbezpieczniejszym rozwiązaniem, jednak trzeba pamiętać, że pozytywne efekty prywatyzacji (szczególnie w przypadku spółek z mniejszościowym udziałem kapitału prywatnego) będą zdecydowanie mniejsze. Z kolei wtedy, kiedy gmina jest mniejszościowym wspólnikiem (akcjonariuszem), może stracić kontrolę nad spółką, nie uzyskując w zamian ekwiwalentu pełnej jej wartości. Wydaje się, że taki model prywatyzacji ma największe szanse na upowszechnienie.
Amerykańskie helikoptery i PZL Mielec
Sikorsky Aircraft – amerykański producent śmigłowców – podpisał z PZL Mielec umowę o współpracy kooperacyjnej. Na potrzeby produkcji komponentów do śmigłowców Amerykanie zarezerwowali część mocy produkcyjnych PZL Mielec (425 tys. godzin w ciągu 5 lat).
PZL Mielec prawdopodobnie zajmie się montażem elementów kadłubów helikopterów amerykańskiego producenta. Umowa nie określa, czy przyszłe zlecenia będą wykonywały PZL, czy wspólna spółka.
Nowy zakład produkujący biopaliwa w Policach
Na terenie zarządzanym przez policki Infrapark powstanie fabryka komponentów do biopaliw amerykańskiej firmy Becco. Plany inwestorów opiewają w sumie na milion ton estrów dodawanych do oleju napędowego. Amerykańska firma Becco podpisała umowę dzierżawy 4,4
ha gruntów Infraparku, w przyszłości planuje ich zakup. Zapowiada też, że zainwestuje w Policach ok. 92 mln zł oraz zatrudni 200 osób.
Firma ma już fabryki ekologicznego paliwa do silników Diesla m.in. w Austrii, Hiszpanii i Bułgarii.
Nowa hala Solarisa
Firma Solaris Bus & Coach, producent autobusów, uruchomiła w Bolechowie pod Poznaniem nową halę fabryczną. Do użytku oddanych zostało ponad 13,5 tys. m² powierzchni. Do końca 2007 r. zakład powiększy się o kolejnych 10 tys. m². Łączna wartość inwestycji to blisko 40 mln zł. Docelowo po oddaniu do użytku drugiej części fabryki i po przeniesieniu do nowej hali spawalni i budowy szkieletów produkcja wzrośnie do ośmiu sztuk autobusów dziennie.
PLASTPOL – X Międzynarodowe Targi Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych
W dniach 30 maja – 2 czerwca 2006 r. odbędą się jubileuszowe X Międzynarodowe Targi Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych PLASTPOL – najważniejsza i największa wystawa tej branży w Europie Środkowo-Wschodniej. Targi to okazja do zaprezentowania praktycznie wszystkiego, co jest robione z tworzyw sztucznych, oraz obejrzenia „na żywo” procesów technologicznych, takich jak mielenie tworzyw, dobieranie kolorów koncentratów barw, galwanizowanie, malowanie i metalizowanie tworzyw, cięcie strumieniem wody, precyzyjne wykrawanie folii i płyt oraz produkcja gotowych elementów przez wtryskarki i wytłaczarki.
Na targach PLASTPOL 2006 wystawcy pokażą m.in. najnowocześniejsze formy do kształtowania próżniowego, maszyny do przemysłu oponiarskiego, frezarki do tworzyw, giętarki, maszyny do produkcji torebek i worków, wykrawarki, maszyny do zgrzewania (np. ultradźwiękami), instalacje do recyklingu, maszyny rozdrabniające (młyny, kruszarki,), agregaty chłodnicze, prasy, transportery taśmowe, drukarki do wyrobów z tworzyw i gumy, sklejarki, urządzenia do metalizowania, wtryskarki wielokomponentowe, linie do wytłaczania rur.
PLASTPOL to spotkanie branżowe, na którym można zobaczyć to, co najnowocześniejsze, wymienić się doświadczeniami, zasięgnąć opinii ekspertów. Temu m.in. służą towarzyszące wystawie seminaria i konferencje.
Reorganizacja gospodarki remontowej w PCC Rokita
W zakładach produkcyjnych należących do PCC Rokita zakończyła się reorganizacja gospodarki remontowej. Projekt zrealizowały firmy LabMatic i BCC. Rozszerzono zakres funkcjonalności modułu PM (Plant Maintenance) ponad te wykorzystywane dotychczas, czyli księgowania kosztów prac remontowych. Przejęcie odpowiedzialności za koncepcję działań remontowych przez LabMatic zaowocowało reorganizacją sposobu prowadzenia gospodarki remontowej i serwisowej w PCC Rokita, a także potrzebą zmian w systemie SAP, wspierającym ten obszar działalności PCC Rokita, z wdrożeniem nowych funkcjonalności SAP.
BCC zostało wybrane jako partner wdrożeniowy SAP w trwającym 6 miesięcy przedsięwzięciu. Wdrożenie objęło służby remontowe w kompleksach produkcyjnych PCC Rokita: „Rokpole”, „Chemii Specjalistycznej”, „Chlorowym” i „Zakładzie Wodościekowym”.
W ramach projektu w systemie SAP, w module PM (Plant Maintenance) został uruchomiony nowy model wsparcia obsługi zdarzeń remontowych, awaryjnych i planowych. Wykonano reorganizację hierarchii lokalizacji funkcjonalnych i klasyfi kacji urządzeń oraz opracowano nową strukturę zleceń remontowych i zawiadomień.
Wymianę danych z modułem PM zrealizowano z wykorzystaniem zewnętrznego interfejsu intranetowego wykonanego w technologii aktywnych stron JAVA. Nowe rozwiązanie umożliwia prostą i szybką rejestrację zawiadomień serwisowych tworzonych przez działy produkcyjne, a także sprawne rejestrowanie i rozliczanie wykonanych prac. Nowo uruchomione funkcjonalności SAP wspierają także gospodarkę zapasami części zamiennych (m.in. MRP – planowanie potrzeb materiałowych w magazynach części; wprowadzanie konsygnacji wybranego asortymentu części zamiennych). W efekcie powstało spójne narzędzie informatyczne dostosowane do nowego modelu obsługi procesów remontowych. System wspiera menedżerów PCC Rokita w kontroli kosztów utrzymania ruchu i pomaga efektywniej wykorzystać majątek produkcyjny PCC Rokita.
Nadzór inwestorski PROCHEM SA nad fabryką LG.Philips LCD
PROCHEM SA podpisał umowę o nadzór inwestorski budowy fabryki LG.Philips LCD Poland sp. z o.o. w Kobierzycach. Jest to kolejne zlecenie dotyczące tej inwestycji – w styczniu bieżącego roku firma została wybrana do realizacji usług projektowych związanych z budową fabryki w Kobierzycach. Plany LG.Philips LCD obejmują wybudowanie fabryki modułów ciekłokrystalicznych i monitorów o początkowej wydajności 3 miliony jednostek rocznie. Pełną zdolność produkcyjną – 11 milionów urządzeń rocznie – fabryka osiągnie w 2011 roku.
Certyfikaty ATEX dla paneli ESA
Poniższe modele paneli ESA otrzymały certyfi katy ATEX:
– VT505W, VT515W, VT525W, VT560W, VT565W Grupa II, Kat. 3 G/D, Strefa 2/22 od 01/2006,
– VT575W, VT580W Grupa II, Kat. 3 G/D, Strefa 2/22 od 01/2006,
– VT585WB, VT595W Grupa II, Kat. 3 D, Strefa 22 od 01/2006,
– VT155W Grupa II, Kat. 3 G/D, Strefa 2/22 od 04/2006,
– VT185W Grupa II, Kat. 3 G/D, Strefa 2/22 od 06/2006.
Wyłącznym dystrybutorem produktów ESA Elettronica w Polsce jest SABUR sp. z .o.o.
Stocznia jachtowa w Elblągu
450 miejsc pracy powstanie w Elblągu, gdzie w Warmińsko- Mazurskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej wybudowane zostaną dwa zakłady pracy: stocznia jachtowa i fabryka mebli. Stocznia produkująca jachty powstanie na 5-hektarowym gruncie, na początku swojej działalności zatrudni około 50 osób, a docelowo 150 pracowników. Aktualnie trwają prace nad przygotowaniem gruntu pod inwestycję, budowa zakładu rozpocznie się latem. Fabryka mebli, w której ma być zatrudnionych około 300 osób, powstanie na ponad 7 hektarach gruntu przy ul. Mazurskiej. Prace budowlane rozpoczną się wkrótce.