Łożyska, podobnie jak inne części mechaniczne, ze względu na dokładność obróbki i montażu, w połączeniu z warunkami eksploatacyjnymi ulegają różnego rodzaju uszkodzeniom. Do najważniejszych można zaliczyć:
-
złuszczenia (łuszczenie),
-
blokowanie,
-
rysy i karby,
-
uszkodzenie koszyka,
-
koliste ślady wytarcia,
-
zacieranie się,
-
korozja (w tym elektrolityczna),
-
wgniecenia,
-
pełzanie,
-
zmatowienie.
Diagnostyka stanu łożyska wykorzystuje pośrednie, nieniszczące, metody pomiarowe. Przyczynę takie stanu rzeczy stanowi brak możliwości obserwacji łożyska podczas jego pracy. Diagnostyka łożyska bazuje na odgłosach pracy, drganiach oraz temperaturze.
Do najczęstszych przyczyn powstawania uszkodzeń łożysk tocznych należą:
-
błędny dobór łożyska do warunków pracy,
-
zbyt duże obciążenie (nacisk, udarowe, moment),
-
nieprawidłowy montaż
-
za mały luz (niewłaściwe pasowania),
-
cząstki obce,
-
środowisko sprzyjające powstawaniu korozji (w tym przepływ prądu elektrycznego),
-
zbyt wysoka temperatura pracy,
-
niewystarczające smarowanie,
-
niewłaściwy smar,
-
zbyt duża prędkość obrotowa,
-
występowanie wibracji.
Niewłaściwe magazynowanie, narażenie łożyska na wilgoć czy kontakt z kwasem, dotykanie gołymi rękoma, brak konserwacji to źródła powstawania korozji w łożyskach.
Uszkodzeniom łożysk tocznych można zapobiegać przede wszystkim poprzez odpowiedni dobór łożyska do warunków pracy, właściwy montaż (uwzględniający błędy współosiowości, pasowania), zapewnienie zarówno właściwego smaru, jak i metody smarowania, kontrolę uszczelnień, warunków pracy.
Prawidłowy przebieg eksploatacji łożyska zależy nie tylko od warunków jego pracy, ale już od etapu produkcji, zapewniającego m.in. wymaganą chropowatość powierzchni czy klasę dokładności wykonania. Jednak najważniejszym zadaniem jest bardzo dokładne określenie warunków pracy łożyska, co przekłada się na dobór określonego typu i modelu.
UR
Dr inż. Radosław Morek
