W ostatnich latach byliśmy świadkami nadzwyczajnych zmian, jakie dokonały się w dziedzinie produkcji i stosowania wózków widłowych – zasłużonych narzędzi stosowanych do przeładunku materiałów. O ile wczorajsze wózki widłowe można porównać do krzepkich osiłków, o tyle dzisiejsze przypominają raczej silnych i zwinnych atletów.
Chociaż z zewnątrz wyglądają podobnie, to jednak w ciągu zaledwie kilku lat ich wnętrza zasadniczo się zmieniły. Niemal wszystko – od napędów po siedzenia – zostało od nowa przemyślane i poprawione. Kierując się kwestiami bezpieczeństwa, ergonomii, sprawności, wydajności oraz ochrony środowiska producenci wprowadzili wiele ulepszeń.
Napędy
Najsilniejsza tendencja w produkcji wózków elektrycznych ujawnia się w przechodzeniu na napędy wykorzystujące prąd przemienny. W wózkach na prąd przemienny nadal używane są akumulatory prądu stałego, jednak stosuje się w nich specjalny przemiennik, który zamienia prąd stały na trójfazowy prąd przemienny. Takie napędy mają liczne zalety, między innymi:
-
lepsze osiągi – większe przyspieszenie, lepszą zdolność pokonywania wzniesień, większe prędkości podnośnika oraz lepszą i łagodniejszą reakcję na zmianę kierunku;
-
łatwiejsze utrzymanie – brak szczotek, komutatorów i styczników;
-
poprawioną sprawność – mniejsze zużycie energii, nawet o 30%, czas działania dłuższy niż wynikałoby to z żywotności naładowanej baterii, możliwość odzyskiwania energii.
(Szczegółowe informacje dotyczące napędów prądu stałego i przemiennego w wózkach widłowych będzie można znaleźć w artykule zamieszczonym w kolejnym numerze „Utrzymanie Ruchu”).
Rys. Wózki widłowe z silnikami prądu przemien-nego mogą wykorzystywać hamowanie z odzyskiem energii, wydłużając ży-wotność baterii po każdym ładowaniu
Pojawienie się napędów prądu przemiennego zapo-czątkowało również wzrost zjawiska znanego ogólnie jako hamowanie odzyskujące (regenerative braking), jednak odzyskana energia pochodzi w tym przypadku nie tylko z samego hamowania. Polega to na tym, że energia bezwładności wózka i podnośnika może być zamieniona z powrotem na energię zasilającą wózek lub ładującą akumulator. Następuje to w chwili, kiedy pedał przyspieszenia jest zwolniony (jazda siłą rozpędu), gdy naciskany jest hamulec, gdy operator stosuje hamowanie przeciwprądowe (przełączając pomiędzy kierunkiem jazdy w przód i w tył), a także wtedy, gdy podnośnik jest opuszczany.
Napędy hydrostatyczne w wózkach spalinowych wyraźnie zaznaczyły swoją obecność na rynku europejskim i prawdopodobnie wkrótce zaczną podbijać rynki amerykańskie. Przy dużych obciążeniach są one ogólnie rzecz biorąc znacznie bardziej wydajne niż napędy z przemiennikiem momentu obrotowego, które stanowią obecnie standard.
Przepisy dotyczące emisji spalin
W USA istotną nowością dla wózków z silnikami spalinowymi są wchodzące w życie w tym roku normy dotyczące emisji spalin. Obejmują one wszystkie nieprzeznaczone do ruchu drogowego iskrowe silniki benzynowe, silniki na płynny propan lub gaz ziemny o mocy ponad 25 KM, czyli dotyczą większości spalinowych wózków widłowych.
Autor: Richard L. Dunn, redaktor naczelny Plant Engineering USA
