W Piekarach Śląskich działa pierwsza w Polsce inteligentna platforma IoT (Internet of Things) dla zdalnego odczytu stanów wodomierzy w oparciu o najnowszą bezprzewodową technologię transmisji LoRa. Projekt zrealizowany dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Piekarach Śl. przez polską spółkę AIUT, jednego z największych integratorów systemów dla przemysłu na rynku europejskim, objął zasięgiem całe miasto.
Koniec z ręcznym odczytem liczników wody i wizytami inkasenta w domach mieszkańców Piekar Śląskich. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Piekarach Śląskich może pochwalić się jedną z najnowocześniejszych inteligentnych platform do zarządzania siecią wodociągową w Polsce. W ramach dofinansowanego z budżetu Unii Europejskiej projektu na wszystkich wodomierzach należących do spółki zamontowano łącznie blisko 6,5 tys. specjalnych rejestratorów, umożliwiających zdalny odczyt wskazań z dokładnością do dnia i godziny. To największe tego typu wdrożenie w kraju z wykorzystaniem energooszczędnej, długodystansowej sieci komunikacji radiowej w technologii LoRa. Infrastruktura sieci została zbudowana w całości na potrzeby projektu, dając w przyszłości nowe możliwości w obszarze rozwoju idei Smart City.
Dotychczas na spisanie wskazań wodomierzy istniał jeden sposób – inkasent odwiedzał lokatorów lub firmy w celu dokonania aktualnego, faktycznego odczytu zużycia wody. Dziś coraz chętniej przedsiębiorstwa wodociągowe zastępują niepraktyczne spisy ręczne i obchodowe, inteligentnymi, stacjonarnymi systemami opomiarowania infrastruktury. Pozwalają one m.in. na bieżący monitoring sieci, zdalne i automatyczne odczyty oraz elektroniczną obsługę klienta. Służą też minimalizacji ponoszonych przez przedsiębiorstwa wodociągowe kosztów produkcji wody niezafakturowanej.
Efektywne zarządzanie w czasie rzeczywistym
Komunikacja IoT z powodzeniem służy różnym gałęziom przemysłu, w tym branży wodociągowej. To trend globalny i strategiczny również dla Polski. W najnowszym raporcie „IoT w polskiej gospodarce” opracowanym na zlecenie Ministerstwa Cyfryzacji, eksperci rynku przewidują, iż rozwój polskiej gospodarki, w tym głownie sektora przemysłowego, będzie w dużej mierze zależny od nowych rozwiązań opartych na technologii Internetu Rzeczy i umiejętności ich wdrażania. – Zachodzi ogromna, rynkowa potrzeba automatyzacji i optymalizacji pracy przedsiębiorstw. To co dziś uchodzi za normę biznesową w zakresie wykorzystywanie Internetu dla celów komercyjnych czy jako kanał sprzedażowy – w perspektywie dokonującej się rewolucji technologicznej, stanowi wierzchołek możliwości, jakie niosą ze sobą rozwiązania Internetu Rzeczy (IoT), umożliwiające bezprzewodową komunikację miedzy maszynami (M2M) oraz ludźmi w czasie rzeczywistym. Co ważne potencjał nowoczesnych systemów dostrzegany jest nie tylko przez biznes, ale także coraz częściej przez urzędy i przedsiębiorstwa państwowe, które powinny służyć za przykład dla pozostałych sektorów gospodarki – ocenia Marek Gabryś, wiceprezes spółki AIUT, dostarczającej m.in. nowoczesne systemy IoT dla obsługi dostaw wody, ciepła czy gazu, w tym dla MPWiK w Piekarach Śl. Upowszechnienie wykorzystania rozwiązań z obszaru Internetu Rzeczy (IoT) służyć ma poprawie jakości życia, stanie się też gwarantem przewagi konkurencyjnej. – Czy wyobrażamy sobie dziś świat bez telefonu komórkowego? Zakładam, że w przeciągu kolejnej dekady podobna rewolucja dotyczyć będzie systemów IoT działających na rzecz przedsiębiorstw, w tym branży wodociągowej – dodaje Marek Gabryś.
Redukcja kosztów: Systemy IoT uszczelniają sieć
– Zyskaliśmy pełną kontrolę nad siecią wodociągową na terenie całego miasta. Wdrożony system pozwala za zdalny i automatyczny odczyt dowolnego wodomierza, z dokładnością do dnia i godziny oraz bezobsługowe wystawienie faktury rozliczeniowej. To wygodne i bezpieczne rozwiązanie zarówno dla naszego przedsiębiorstwa, jak i klientów. Co istotne, mówimy o narzędziu, które pozwala na kompleksową ocenę działalności przedsiębiorstwa i zarządzanie ryzykiem w całym łańcuchu dostaw wody, a nie wyłącznie akwizycję danych – mówi Marek Tokarz, prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Piekarach Śląskich. Zrealizowane w Piekarach Śl. wdrożenie pozwala na uniknięcie ewentualnych błędów popełnianych przy manualnym spisywaniu stanu liczników przez inkasenta. Rachunki za media oparte są na faktycznym zużyciu, co oznacza koniec szacunków oraz nadpłat. – Wdrożone rozwiązanie pozwoliło na automatyzację zadań związanych z bieżącą obsługą klienta, przyspieszając ten proces. Pracownicy MPWiK nie muszą już wchodzić na teren wybranej nieruchomości. Zainstalowane na wodomierzach moduły telemetryczne zbierają i przesyłają dane drogą radiową do dedykowanego systemu, dzięki czemu można skupić się na kluczowej analizie danych – wyjaśnia Marek Gabryś, wiceprezes spółki AIUT.
Z korzyścią dla mieszkańców
System umożliwia użytkownikom stałą kontrolę zużycia wody. W praktyce oznacza to, że mieszkańcy zyskali dostęp do w pełni profesjonalnego elektronicznego Biura Obsługi Klienta. Kwestie rozliczeń, pobierania i składania wniosków czy informacje o stanie sieci i ewentualnych awariach można uzyskać za pośrednictwem systemu.
– Największą zaletą wdrożenia z punktu widzenia przysłowiowego Kowalskiego jest eliminacja wizyty naszego inspektora na terenie danej posesji. Skrócił się też czas dla wystawienia faktury. Klienci zyskali również możliwość elektronicznych rozliczeń z naszym przedsiębiorstwem, co w dzisiejszych czasach jest wręcz oczekiwaniem – wylicza Marek Tokarz, prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Piekarach Śląskich.
Bezpieczeństwo i ograniczenie awaryjności
Wdrożone w Piekarach Śląskich rozwiązanie pozwala znacząco ograniczyć straty wody, uszczelnić system, w sposób precyzyjny wskazać klientów, którzy mogą działać na niekorzyść spółki, na przykład zakłócając pracę urządzeń, wreszcie dokładniej szacować zakup wody i przewidywać zdarzenia niepożądane. – Zależy nam na podnoszeniu standardów świadczonych usług i przeciwdziałaniu awaryjności sieci, a to umożliwiają właśnie systemy stacjonarne, które (w odróżnieniu od systemów obchodzonych) zapewniają monitorowanie stanu infrastruktury wodociągowej praktycznie w czasie rzeczywistym – wyjaśnia Andrzej Madej, dyrektor rozwiązań dla branż wody i ciepła w spółce AIUT, odpowiedzialnej za realizację projektu w Piekarach Śl.
Zaprojektowane przez AIUT rozwiązanie pozwala m.in. na szybkie wykrywanie wycieków czy bezprawnej ingerencji w licznik wody. – Ponadto dysponując precyzyjnymi informacjami o dziennym rozkładzie zużycia wody przez mieszkańców, można adekwatnie dostosować ciśnienie w sieci. Przekłada się to na obniżenie kosztów jej amortyzacji oraz zużycia energii elektrycznej po stronie przedsiębiorstwa wodociągowego. Nasz system sygnalizuje ponadto niebezpieczne skoki ciśnienia w sieci. Na podstawie takich danych możemy z wyprzedzeniem wskazać odcinki rurociągu szczególnie narażone na awarię z tego powodu i jej przeciwdziałać – tłumaczy Andrzej Madej.
LoRa: Technologia jutra w Piekarach działa już dziś
To pierwsze tego typu wdrożenie w Polsce z wykorzystaniem energooszczędnej technologii komunikacji LoRa, stanowiącej alternatywę do obecnie dostępnych sieci bezprzewodowych (GSM, LTE). System składa się z koncentratorów sieci LoRa, tworzących wydzieloną, bezprzewodową sieć dla potrzeb miasta. Nowa infrastruktura została w całości zbudowana przez AIUT na potrzeby projektu. – Nasze ekosystemy IoT działają w oparciu o najnowsze dostępne technologie transmisji danych – w tym protokoły LoRaWAN, zwiększając zakres korzyści dla klienta. Piekary Śląskie to pierwsze miasto w Polsce, gdzie inteligentna platforma do pozyskiwania i przetwarzania danych działa w całości w oparciu o transmisję z wykorzystaniem sieci LoRa. Realizując ideę Smart City zainstalowane w całym mieście anteny mogą w przyszłości bezproblemowo łączyć się z innymi typami urządzeń, przykładowo służącymi do opomiarowania ciepłomierzy czy do sterowania oprawami oświetlenia ulicznego, zmniejszając przy tym koszty zakupu energii elektrycznej – zaznacza Marek Gabryś, wiceprezes spółki AIUT, realizującej wdrożenie dla MPWiK w Piekarach Śl. – Mówimy o technologii, która w Polsce dopiero zyskuje na popularności, a jest bezpiecznym i niezwykle korzystnym rozwiązaniem dla wdrażanych ekosystemów IoT. Cechuje ją bardzo mały pobór energii rejestratorów, jak również daleki zasięg, co minimalizuje ilość koniecznych urządzeń retransmitujących sygnał i znacząco zwiększa żywotność baterii nakładek montowanych na wodomierzach. Mówimy przy tym o rozwiązaniu uniwersalnym. Zaprojektowane przez nas nakładki LoRa mogą być montowane bezpośrednio na różnych typach liczników, dzięki czemu przedsiębiorstwo wodociągowe zyskuje pełną niezależność w kwestii wyboru producenta wodomierzy. Przesyłane tą metodą dane są oczywiście szyfrowane i służą dalszej analizie – wyjaśnia Andrzej Madej.
Trwające od maja 2018 roku wdrożenie w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji Piekary Śląskie zrealizowano w ramach zadania pn. „Dostawa i utrzymanie działania Systemu do zdalnego odczytu wodomierzy na terenie Piekar Śląskich” będącego częścią unijnego projektu pn. „Wdrożenie systemu e-bok celem wprowadzenia elektronicznej formy świadczenia usług przez MPWiK w Piekarach Śląskich Sp. z o.o.” dofinansowanego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. W ramach projektu zainstalowano łącznie 6450 specjalnych nakładek na wodomierze. Mieszkańcy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z montażem urządzeń telemetrycznych czy transmisją danych. Projekt został dofinansowany w 85 proc. wartości wydatków kwalifikowalnych. Całkowity koszt realizacji wyniósł ponad 1,7 mln zł netto (1 782 035 zł netto).
Źródło: AIUT
