W wysoko rozwiniętych organizacjach analizy olejowe stanowią taką samą wartość jak środek smarny i są podstawą skutecznego programu efektywnego zarządzania parkiem maszynowym, bez względu czy gospodarka olejowa jest realizowana samodzielnie czy w outsourcingu. Producenci środków smarnych, tacy jak ExxonMobil, traktują analizy również jako sposób potwierdzenia wysokiej jakości swoich produktów i drzemiącego w nich potencjału optymalizacji kosztów i podnoszenia produktywności. Na przykładzie globalnego programu Mobil Serv Lubricant Analysis (MSLA) przyjrzyjmy się, jak wykorzystać taką usługę jako wsparcie planowania inwestycji oraz do monitorowania zużycia oleju i wczesnego wykrywania problemów eksploatacyjnych maszyn i urządzeń.
Monitorowanie stanu oleju
W celu wykrycia zmian, podczas pierwszego napełniania urządzenia olejem należy pobrać tzw. próbki referencyjne. Stan oleju i jego użyteczność są porównywane zgodnie z instrukcjami producentów sprzętu (OEM). Kompleksowa analiza pierwszej próbki referencyjnej służy do określenia wartości początkowych. Druga próbka referencyjna powinna być przechowywana do ewentualnych późniejszych analiz.
Stan i użyteczność oleju są monitorowane poprzez regularne pobieranie próbek oleju, a wyniki analiz są porównywane z wcześniej wymienionymi wartościami odniesienia (próbka referencyjna). Olej powinien być analizowany przez jego dostawcę, który porównuje wyniki, sporządza pełny raport, podaje stan oleju i jego przydatność do użycia oraz wymagane środki, a także określa potrzebę i pilność wymiany oleju na podstawie dokonanych porównań.
„Generalna zasada mówi, że po pierwszym napełnieniu sprzętu, próbki oleju należy poddać analizie przy rozruchu oraz tydzień, miesiąc i trzy miesiące od uruchomienia. Po tym okresie analizy przeprowadza się raz na sześć miesięcy, chyba że zaistnieje wyższa konieczność lub producent sprzętu wymaga inaczej. Stan oleju należy monitorować częściej, gdy wartości graniczne i limity wymiany oleju deklarowane przez firmę olejową zbliżają się do jego kresu lub zostały już osiągnięte. Oczywiście od tej zasady jest szereg wyjątków, ponieważ inne harmonogramy poboru próbek występują dla olejów do stacjonarnych silników gazowych, a inne dla turbin, układów hydraulicznych, przekładniowych czy maszyn roboczych pracujących w terenie” – mówi Krzysztof Łukasiewicz, Field Engineer for Poland & East Europe, ExxonMobil.
Nowoczesny program analiz olejowych
Cyfryzacja przemysłu nie ominęła diagnostyki sprzętu, która jest ważnym elementem w proaktywnych strategiach konserwacji. W minionych kilku latach zaszło wiele zmian, które znacznie uprościły pobieranie próbek oraz śledzenie wyników analiz zużytego oleju – począwszy od oznaczania punktu poboru próbki kodem QR, opisywania próbki w aplikacji na urządzeniu mobilnym po śledzenie wyników dostępnych online i przechowywanych w chmurze. Wszystkie wymienione użyteczności znajdziemy w programie analiz Mobil Serv Lubricant Analysis (MSLA).
Dzięki dostępowi do archiwalnych wyników, specjaliści ExxonMobil sięgają nawet kilka lat wstecz, szukając analogii w działaniu sprzętu i w ten sposób wspierają interpretację problemu. Mobil Serv ułatwia proces monitorowania, zapewniając jednocześnie wiarygodne wyniki, które pomagają specjalistom ds. utrzymania ruchu w podejmowaniu najlepszych decyzji. Raporty zawierają informacje o stanie sprzętu i samego środka smarnego, które są poparte wiedzą specjalistyczną i gwarancją jakości ExxonMobil. A co najważniejsze, klient ma dostęp do wyników badań olejowych swoich urządzeń przez internet.
Określenie punktów poboru próbek
Analiza oleju jako narzędzie diagnostyczne cechuje się najwyższą skutecznością, gdy próbki z objętych programem urządzeń pobierane są w określonych odstępach czasu. ExxonMobil zaleca każdemu klientowi przegląd i ponowny wybór urządzeń, które powinny zostać objęte programem rutynowej analizy oleju. Na początek należy wziąć pod uwagę cztery czynniki wymienione poniżej i zapoznać się z zalecaną częstotliwością poboru próbek w instrukcji producenta OEM.
- Sporządzenie harmonogramu poboru próbek. Regularne pobieranie próbek pozwoli precyzyjnie określić dotychczasowe tendencje w zakresie sprawności urządzenia. W przypadku braku dostępu do zaleceń producenta OEM dotyczących częstotliwości poboru próbek, warto skorzystać z wiedzy i doświadczenia doradców producenta środków smarnych. W ten sposób specjaliści ExxonMobil oraz autoryzowani dystrybutorzy Mobil wspierają zakłady przemysłowe w określeniu częstotliwości monitorowania oleju. Jak sami podkreślają, częstsze pobieranie próbek należy rozważyć, gdy pojawi się nadmierny poziom zużycia lub zanieczyszczeń, wzrosną odczyty wibracji monitorowanego sprzętu lub temperatury w układzie smarowania, maszyna jest po remoncie lub gdy uruchamiamy nowy sprzęt.
2. Wybór rodzaju analizy. Zaawansowane programy analiz, takie jak Mobil Serv, oferują szereg opcji zależnych od zastosowania objętych nimi urządzeń, a także kilka poziomów analiz do wyboru. Bezwzględna konieczność utrzymania ruchu maszyn może wiązać się z potrzebą przeprowadzenia analiz na poziomie zaawansowanym. Rozbudowane opcje analizy zostały opracowane jako wsparcie procesu podejmowania decyzji mających na celu zapewnienie niezawodności maszyn.
3. Pobranie reprezentatywnej próbki. Uzyskanie dokładnych wyników analiz wymaga pobrania reprezentatywnej próbki. Kluczowe znaczenie ma w tym przypadku pobieranie próbek w regularnych odstępach czasu, z tego samego punktu poboru oraz z wykorzystaniem tych samych technik. Aby uzyskać jak najlepsze rezultaty, warto pamiętać o kilku zasadach:
- sporządź harmonogram poboru próbek i dopasuj go do planowanych czynności serwisowych,
- pobieraj olej zawsze z tego samego punktu w regularnych odstępach czasu,
- pobieraj olej w temperaturze roboczej, korzystając w tym celu z zaworu do poboru próbek, pompy próżniowej lub zgłębnika rurkowego; zachowaj szczególną ostrożność, jeśli temperatura oleju przekracza 50°C,
- stosuj dobre praktyki w zakresie utrzymania porządku i odpowiednie środki bezpieczeństwa,
- zadbaj o czystość obszaru w sąsiedztwie punktu poboru lub korka spustowego,
- używaj wyłącznie nowych pojemników na olej i nie otwieraj ich przed pobraniem próbki,
- przepłucz nowy pojemnik na próbki badanym olejem przed pobraniem ostatecznej próbki, która trafi do laboratorium; w przypadku analizy liczby cząstek zaleca się trzykrotne napełnienie i przepłukanie pojemnika przed pobraniem ostatecznej próbki,
- unikaj poboru oleju z korka spustowego, ponieważ trudno w tym miejscu o reprezentatywną próbkę; jeśli nie ma innej możliwości, pobierz próbkę, gdy olej jest wciąż ciepły w połowie procesu jego spuszczania ze zbiornika,
- nie używaj środków odtłuszczających do czyszczenia przyrządów do pobierania próbek, nawet śladowe ilości tego rodzaju substancji mogą wpłynąć na wyniki analiz,
- zapisz dane dotyczące urządzeń i próbek oraz gromadź je, aby wspomóc proces interpretacji i normalizacji wyników; upewnij się, że dane dotyczące próbek, w tym data, godzina / km (przebieg), dotyczące oleju i maszyn, zostały wprowadzone do systemu.
4. Interpretacja wyników analizy
Program Mobil Serv dostarcza niezrównanej wiedzy o środkach smarnych dzięki długoletniemu doświadczeniu i bliskiej współpracy z producentami OEM. Ogólna ocena koncentruje się na trzech obszarach, które pomagają zidentyfikować: stan techniczny maszyn, zanieczyszczenia, stan środka smarnego. Raport MSLA dostarcza zakładom przemysłowym czytelną i zrozumiałą ocenę oznaczoną odpowiednim kolorem. Raport zawiera również komentarze, które pomagają zidentyfikować potencjalne problemy, wskazać ich możliwe przyczyny i zalecenia dotyczące dalszych działań.
Współpracuj z doświadczonym partnerem
Stosując wysokiej jakości oleje przemysłowe i skuteczny program analiz, zakłady produkcyjne mogą zyskać przewagę konkurencyjną, zwiększyć wydajność produkcji i ograniczyć zużycie energii przez maszyny. Więcej informacji o produktach i usługach Mobil dla przemysłu znajdziesz na stronie www.mobil.pl lub u autoryzowanych dystrybutorów Mobil: www.dexol.pl, www.ekonaft.com.pl, www.mobipol.pl, www.smartplus.pl oraz pod adresem thd@exxonmobil.com. Dołącz do programu MSLA: https://mobilserv.mobil.com/en/.
