Na żywotność łożysk wpływają: ich typ, obciążenie oraz harmonogramy konserwacji. Dzięki prawidłowo przeprowadzonej konserwacji można przedłużyć czas eksploatacji łożysk oraz zmniejszyć czas przestojów maszyn.
Łożyska odgrywają znaczącą rolę w swobodnym i nieograniczonym ruchu części lub podzespołów mechanicznych. Podtrzymują masę obciążenia i sprawiają, że mechanizmy poruszają się bez oporów lub ze znacznie zmniejszonymi oporami tarcia. Bez zastosowania łożysk poruszające się części mechaniczne nie funkcjonowałyby prawidłowo, co uniemożliwiłoby płynne działanie mechanizmów.
Na czym zatem polega prawidłowa konserwacja tych komponentów? Oto kilka porad dotyczących najważniejszych kwestii w tym zakresie.
1️⃣ Ostrożne obchodzenie się z łożyskami
Łożyska to elementy stosunkowo delikatne i łatwo ulegają uszkodzeniom. Ważne jest więc, aby przechowywać je w pozycji poziomej, w czystym i suchym otoczeniu, w nienaruszonym opakowaniu fabrycznym. Nie należy wystawiać ich na działanie zanieczyszczeń unoszących się w powietrzu, ponieważ nawet mała drobina kurzu może spowodować ich przedwczesne uszkodzenie. Nigdy nie należy wbijać łożyska czy uderzać w nie młotkiem albo przykładać bezpośrednio siłę na łożysko lub jego pierścień zewnętrzny, gdyż może to spowodować uszkodzenie elementów tocznych i niewspółosiowość. Najważniejsze, o czym trzeba pamiętać, jest to, aby nigdy nie wyjmować łożysk z opakowań aż do chwili montażu.
2️⃣ Sprawdzenie korpusu i wału łożyska
Zawsze przed montażem łożyska trzeba sprawdzić korpus i wał pod kątem ich stanu i ewentualnych uszkodzeń. Zawsze należy oczyścić powierzchnie miękką szmatką i upewnić się, że wszystkie szczerby i zadziory zostały usunięte.
3️⃣ Poprawny montaż
Metoda montażu łożyska zależy od jego typu. Na przykład łożyska z otworami cylindrycznymi są montowane metodą pasowania na wcisk. Łożyska z otworem stożkowym mogą być montowane bezpośrednio na wałach stożkowych lub cylindrycznych, przy użyciu stożkowych tulei montażowych. Jednak nacisk powinien być wywierany tylko przez prasę do łożysk, w przeciwnym razie bieżnie łożyska mogą zostać uszkodzone.
4️⃣ Unikanie wstępnego podgrzewania lub przegrzewania łożysk
Maksymalna dopuszczalna temperatura łożyska zależy od obróbki cieplnej jego materiału. Jeśli łożysko zostanie podgrzane ponad tę temperaturę, stal może ulec trwałej deformacji lub stać się miękka, co zmniejszy obciążalność łożyska i może być przyczyną awarii maszyny. Łożyska przed montażem należy podgrzewać tylko za pomocą podgrzewaczy indukcyjnych, nigdy zaś za pomocą otwartego płomienia.
5️⃣ Używanie odpowiednich narzędzi
Do montażu i demontażu łożysk należy używać specjalnych narzędzi, takich jak ściągacze do łożysk, zestawy narzędzi do montażu i demontażu łożysk, zestawy wtryskiwaczy oleju, nakrętki hydrauliczne lub nagrzewnice indukcyjne. Wykorzystanie tych narzędzi zapewni płynność montażu i demontażu oraz zminimalizuje ryzyko uszkodzenia łożysk.
6️⃣ Zapobieganie korozji łożysk
Bardzo ważne jest, aby nie wystawiać łożysk na działanie wody przez dłuższy czas, ponieważ doprowadzi to do ich korozji i rdzewienia. Ponadto spowoduje przedwczesne uszkodzenie łożysk, co może wpłynąć na działanie i wydajność maszyny, a w efekcie – zwiększyć koszty operacyjne.
Osoby wykonujące prace związane z obsługą łożysk muszą nosić rękawiczki. Pot pojawiający się na dłoniach może także doprowadzić do rdzewienia i korozji łożysk.
7️⃣ Prawidłowe smarowanie
Sprawą zasadniczą do uzyskania przedłużonej żywotności łożysk jest ich prawidłowe smarowanie. Rodzaj środka smarnego zależy od warunków środowiskowych, temperatury, prędkości roboczej i obciążenia łożyska. W tym wypadku należy przestrzegać zaleceń producenta.
Nancy Ross pracuje w firmie Bearing Boys.
