W zakładach przemysłowych najczęściej zainstalowana armatura to zawory zwrotne i kulowe. Wykonuje ona głównie zadanie regulacyjne. Oferowana armatura przemysłowa przeznaczona jest przede wszystkim do zabudowy na zewnątrz, poziomej lub pionowej. Większość dostawców spodziewa się w 2010 r. wzrostu sprzedaży armatury przemysłowej.
Armatura przemysłowa w Polsce stosowana jest praktycznie we wszystkich gałęziach przemysłu. Według dostawców ankietowanych przez Utrzymanie Ruchu Zakładów Przemysłowych, urządzenia te najczęściej wykorzystywane są przez takie branże, jak: gospodarka wodna, przemysł chemiczny oraz przemysł spożywczy. Trochę rzadziej eksploatowane są w energetyce (elektrownie węglowe i atomowe), instalacjach przesyłowych gazu ziemnego, a także hutnictwie stali i metali kolorowych. Inne miejsca zastosowania armatury przemysłowej, jak wynika z zebranych danych, to: przemysł petrochemiczny (rafineryjny) i stoczniowy, ciepłownictwo oraz zabudowa komercyjna (wielkopowierzchniowa).
Funkcje armatury
Armatura przemysłowa, jaką oferują dostawcy, może spełniać przede wszystkim funkcję zaporową (100% odpowiedzi). W przypadku 86% ankietowanych ich urządzenia realizują zadania regulacji, dławienia i zwrotu, w przypadku 43% – zaporowo-zwrotne, a 29% – bezpieczeństwa.
Zainstalowana u użytkowników armatura przemysłowa wykonuje głównie zadanie regulacyjne (93% odpowiedzi). Urządzenia spełniają również funkcje bezpieczeństwa (87%), zwrotne (83%), zaporowe (80%) oraz dławiące (73%). W zakładach armatura najrzadziej działa jako zaporowo-
-zwrotna (37%).
Asortyment sprzedawców
Wszyscy dostawcy mają w swojej ofercie osadniki i zawory. 86% z nich oferuje przepustnice, a 71% – zasuwy. W asortymencie nieczęsto można spotkać odwadniacze (19%) i kurki (14%). Inna armatura przemysłowa, jaką mają do zaproponowania swoim klientom respondenci, to: separatory, odpowietrzniki, rozprężacze kondensatu, przepompownie kondensatu, stacje redukcji ciśnienia, rozdzielacze pary, kolektory kondensatu, siłowniki pneumatyczne, membranowe i wielosprężynowe, a także łączniki amortyzacyjne.
Według wszystkich ankietowanych przedstawicieli zakładów przemysłowych w ich firmach zainstalowane są zawory. 77% z nich ma odwadniacze, a 73% – zasuwy. Więcej niż połowa respondentów korzysta z przepustnic (60%) i kurków (57%). U 47% użytkowników są osadniki. W zakładach zamontowane są również zastawki, klapy zwrotne z tłumikiem hydraulicznym, separatory i osuszacze.
Popularne zawory
W każdej dostępnej na rynku ofercie dostawców można znaleźć zawory zaporowe. Klienci mogą nabyć również zawory zwrotne, takie jak: grzybkowe, klapowe (po 86%), płytkowe (43%) i kulowe (14%). Ponad połowa respondentów sprzedaje zawory regulacyjne, a 43% z nich – zawory zaporowo-zwrotne i redukcyjne. Mniej niż jedna trzecia dostawców ma w swoim asortymencie zawory gniazdowe, kulowe, elektromagnetyczne, antyskażeniowe oraz membranowe.
Najczęściej zainstalowane w zakładach są zawory zwrotne i kulowe. W przypadku tych pierwszych urządzeń prym w popularności wiodą zawory zwrotne grzybkowe (77%) i klapowe (70%). Trochę rzadziej spotykane są zawory zwrotne kulowe (50%) i płytkowe (43%). Użytkownicy informują, że innymi popularnymi typami zaworów, jakie posiadają, są zawory bezpieczeństwa, regulacyjne, redukcyjne, elektromagnetyczne, membranowe oraz zaporowe. Mniej niż połowa z nich ma zawory zaporowe, zaporowo-zwrotne, gniazdowe, a także antyskażeniowe (wykres 1 i wykres 2).
Zasuwy i przepustnice
Prawie trzy czwarte dostawców ma w asortymencie zasuwy klinowe, a 14% z nich – zasuwy gazu ziemnego i nożowe. Ankietowani użytkownicy mają zainstalowane w zakładach głównie zasuwy klinowe (70%). Ponad jedna trzecia ma też zasuwy membranowe i gazu ziemnego. U tej grupy respondentów zamontowane są również zasuwy, których nie mają w ofercie dostawcy. Są to: elastomerowe, gorącego dmuchu i okularowe (wykres 3).
43% ankietowanych dostawców sprzedaje również przepustnice podwójniemimośrodowe i centryczne, a 29% – potrójniemimośrodowe i mimośrodowe. W przedsiębiorstwach najczęściej pracują przepustnice mimośrodowe (67%), podwójniemimośrodowe (13%) oraz potrójniemimośrodowe (10%) (wykres 4).
Możliwa zabudowa
Oferowana armatura przemysłowa przeznaczona jest głównie do zabudowy na zewnątrz, poziomej lub pionowej (po 100% odpowiedzi). Można ją stosować w pomieszczeniach suchych (86%) lub wilgotnych (71%), a także montować pod ziemią i w innych ekstremalnych warunkach.
W zakładach najczęściej zastosowany typ zabudowy to poziomy (93%). Popularne jest również montowanie armatury przemysłowej w pionie (77%). W 67% przypadków urządzenia umieszczane są w pomieszczeniach wilgotnych i na zewnątrz, a w 57% – w pomieszczeniach suchych (wykres 5).
Przyłącza, jakie według dostawców można zastosować w sprzedawanych przez nich urządzeniach, to głównie: kołnierzowe, do wspawania i gwintowe (po 100% „głosów”). Również wykorzystywane są przyłącza międzykołnierzowe (86%) i zgrzewne (29%).
Użytkownicy informują, że elementami armatury przemysłowej, które najczęściej ulegają zużyciu, są uszczelnienia. Trochę mniej respondentów narzeka na gniazda. Według ankietowanych w armaturze psują się przylgnie, grzybki i kule zaworów kulowych.
Przesyłane medium
Cała oferowana armatura przemysłowa przeznaczona jest dla cieczy, gazów i pary (po 100%). Może to być też pulpa, medium o charakterze abrazyjnym, sypkie, klejące lub zasychające. Czynniki takie jak: lepkość, objętość (wyliczana indywidualnie), granulacja, prędkość przepływu i cząstki stałe zależą od typu medium.
Użytkownicy informują, że zainstalowana u nich w zakładach armatura przemysłowa pracuje w temperaturach maksymalnych sięgających nawet +545°C! Najwyższe ciśnienie pracy armatury przemysłowej to 50 MPa (500 barów). Urządzenia z oferty dostawców są przystosowane do temperatur od +250°C do +650°C i ciśnień od 10 MPa (100 barów) do 50 MPa (500 barów).
Popularni producenci
Z informacji zebranych pomiędzy użytkownikami armatury przemysłowej wynika, że największa liczba respondentów ma zainstalowane w zakładzie urządzenia firmy EBRO Armaturen. Kolejnymi bardzo popularnymi producentami są: Fabryka Armatur Głuchołazy, Danfoss Socla oraz Parker Hannifin. Trochę rzadziej instalowane są produkty wykonane w Zakładzie Armatury „Chemar”, a także przez następujące firmy: Tyco Waterworks Polska, Spirax Sarco, Pneumat System i Wakmet.
Użytkownicy stosują także armaturę przemysłową nastepujących producentów (alfabetycznie): ADAMS ARMATUREN, AFT, ARCO, Asco, BROEN, CAMERON ITALY, Camozzi, Castel, DVC International, EFAR, Endress+Hauser, FAL, Fisher, Gefa, GESTRA Polonia, Grove, Grundfos, Hawle, Heco, Honeywell, Hydrokrak, Hydro-Vacum, Kingdom, Kingston, Klinger, KSB Pompy i Armatura, LEGRIS, Metal Work, Naval, Neumo Polska, Norgren, OMAL, POLNA, PONAR, TOFAMA, VAG Polska, Valvex, METALPOL, ZAWGAZ, Zetkama.
Dlaczego rezygnują?
Połowa ankietowanych użytkowników w ostatnim roku nie zrezygnowała ze stosowania armatury przemysłowej pewnej marki. Jednak ci, którzy zaniechali wykorzystywania, zrobili to przede wszystkim ze względu na niekorzystną politykę cenową producenta i brak zaufania do jakości (po 27% odpowiedzi). Również na takie postępowanie wpływały zła współpraca z dystrybutorem, brak informacji technicznych (po 17%), a także słaba realizacja zamówień (13%) oraz wąska oferta (3%) (wykres 6).
Czynniki zakupowe
W trakcie podejmowania decyzji związanej z zakupem armatury przemysłowej ankietowani użytkownicy największą uwagę zwracają na cenę urządzeń i wsparcie, jakie będzie im świadczył producent (77%). Kolejnymi ważnymi czynnikami są ciśnienie pracy (73%), wykonanie i zastosowanie (70%). Na decyzję więcej niż połowy respondentów wpływa także temperatura pracy (63%) i renoma producenta (57%).
Według wszystkich dostawców dla ich klientów przy zakupie armatury przemysłowej liczy się jej cena, natomiast według 71% – wsparcie techniczne i wykonanie. 43% dystrybutorów zauważyło także, że ich kontrahenci zwracają uwagę na producenta, renomę i zastosowanie urządzeń. Najrzadziej na decyzje zakupowe ma wpływ temperatura i ciśnienie pracy (po 14% odpowiedzi).
Ważne parametry
Popularnymi parametrami branymi pod uwagę przy wyborze armatury przemysłowej, zgodnie z informacjami uzyskanymi od dostawców, są temperatura pracy, ciśnienie p1, ciśnienie p2, wydajność, możliwość doboru optymalnego wykonania materiałowego oraz rodzaj medium. Dodatkowo ważne są średnica i rodzaj napędu. Czynniki te wpływają bezpośrednio na cenę urządzeń.
– Aby móc przedstawić ofertę na zawory regulacyjne, wymagane jest podanie niezbędnych danych w celu doboru i wyliczenia zaworu – mówi Marcin Rykała, Dział Marketingu i Sprzedaży, Zakłady Automatyki POLNA. – Najogólniej można tutaj wymienić: przepływ max [t/h, Nm3/h, itp.]; ciśnienie przed zaworem p1 [bar, MPa itp.]; ciśnienie za zaworem p2 lub spadek ciśnienia na zaworze p (p1-p2); rodzaj czynnika; temperatura czynnika (°C); klasa nieszczelności zamknięcia; charakterystyka przepływu [P, L, S].
Poziom sprzedaży
Wszyscy użytkownicy są zadowoleni z usług świadczonych przez dostawców armatury przemysłowej. Jednak w 2010 r., w porównaniu do 2009 r., ich wydatki na armaturę przemysłową pozostaną na tym samym poziomie (37%). Jednak ponad jedna trzecia respondentów twierdzi, że one wzrosną. 20% zmniejszyło liczbę pieniędzy na zakup armatury.
W 2009 roku 83% dostawców zanotowało wzrost sprzedaży armatury przemysłowej. U 17% pozostał on taki sam jak w 2008 roku. Jednak większość ankietowanych spodziewa się w 2010 r. podniesienia dochodów. Głównymi czynnikami wpływającymi na rozkwit są: wygasający kryzys, proces rewitalizacji przemysłu energetycznego, nowe inwestycje oraz przedstawicielstwa za granicą.
Za pomoc w opracowaniu raportu szczególnie dziękujemy firmom: Danfoss Socla, Fabryka Armatur „Głuchołazy”, Idmar, KSB Pompy i Armatura, Zakłady Automatyki POLNA, ZAMKON, . Dziękujemy również wszystkim czytelnikom magazynu Utrzymanie Ruchu, którzy wzięli udział w ankiecie.
Tanie zakupy niejednokrotnie nieopłacalne
Marcin Rykała, Dział Marketingu i Sprzedaży, POLNA
Jeżeli weźmiemy pod uwagę kryterium warunków pracy armatury przemysłowej, to czynników wpływających na jej wybór jest wiele. Można tutaj wymienić np. rodzaj medium, jego temperaturę, ciśnienie przed i za zaworem, przepływ itd. Natomiast w kwestiach tylko handlowych i związanym z nimi wyborem producenta armatury przemysłowej, podstawowym kryterium w dalszym ciągu jest cena.
Dodam, że niejednokrotnie mieliśmy kontakt z klientami, którzy byli rozczarowani faktem, że kiedy po takim „tanim” zakupie część wewnętrzna zaworu ulegała uszkodzeniu, to jej koszt u wielu znanych zachodnich firm był kolosalnie wysoki w porównaniu do kosztu całego urządzenia. Dlatego warto przy zakupie armatury przemysłowej, a szczególnie przy zakupie zaworów regulacyjnych zwracać uwagę na koszty związane z ewentualnymi naprawami i częściami zamiennymi, aby w razie konieczności nie mieć dylematu, czy zamiast jednej części bardziej opłaca się zakupić jeszcze jedno całe urządzanie.
Choć ten trend jak najtańszych zakupów powoli się zmienia i firmy coraz częściej patrzą na warunki dotyczące zapewnienia serwisu czy technicznego wsparcia ze strony producenta, to po przetargach widać, że w większości kryterium wyboru jest w 100% cena.
Są także klienci, którzy dla naprawdę odpowiedzialnych miejsc wybierają armaturę z wyższej półki, kierując się przy tym kwestiami bezpieczeństwa pracy i gwarancji niezawodności.
Wybór producenta armatury przemysłowej niejednokrotnie podyktowany jest także jego elastycznością. Producenci na co dzień muszą indywidualnie podchodzić do każdego wykonania zaworów, tworząc przy tym odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne skrojone na potrzeby danej instalacji i warunków w niej panujących. Takie zawory są wykonywane specjalnie dla tego klienta, a kiedy robi to znany i doświadczony producent, wówczas klient ma pewność,
że wszystko będzie należycie pracowało.
Autor: mgr inż. Izabela Cieniak
