Poprzez organizuję tematycznych konferencji dla specjalistów, staramy się propagować wiedzę i nowoczesne rozwiązania w polskim środowisku inżynierskim. Na spotkaniu, które odbyło się 20 lutego tego roku w nowoczesnym centrum konferencyjnym mieszczącym się w hotelu ibis Styles we Wrocławiu, prelegenci przedstawili szerokie spektrum zagadnień związanych z trybologią, oraz praktycznymi aspektami smarowania, a także konserwacji maszyn i urządzeń. Dziś w dobie wprowadzania do produkcji koncepcji związanych z ideą Przemysłu 4.0 oczekujemy zwiększenia wydajności. Wprowadzanie nowoczesnych maszyn o coraz lepszych parametrach pracy wiąże się z wyższymi wymaganiami w stosunku do używanych w nich środków smarnych i sposobów ich aplikacji. Dlatego wiedza, jakie środki używać, jak kontrolować ich jakość w trakcie eksploatacji i jak je aplikować jest poszukiwana. Takie imprezy jak ta, to również okazja do bezpośredniego kontaktu z wystawcami prezentującymi nowoczesne rozwiązania i produkty związane ze smarowaniem, wymiany poglądów pomiędzy uczestnikami i bezpośrednich rozmów z prelegentami.
Konferencję otworzył wykład dr hab. inż. Macieja Paszkowskiego dotyczący analizy wybranych zjawisk zachodzących podczas przepływu smarów plastycznych. Omówił w nim wybrane zjawiska zachodzące podczas przepływu smarów plastycznych przez elementy konstrukcyjne układów centralnego smarowania maszyn i urządzeń oraz w węzłach tarcia, takich jak łożyska toczne i ślizgowe. Jak stwierdził, zjawiska te mają istotne znaczenie utylitarne w eksploatacji smarów plastycznych i wpływają na efektywność smarowania. Przedstawił zagadnienie wpływ efektu Segré-Silberberga w smarach plastycznych na funkcjonowanie układów smarowniczych i węzłów tarcia. Maciej Paszkowski jest adiunktem naukowo-dydaktyczny na Wydziale Mechanicznym Politechniki Wrocławskiej. Autorem książki „Przepływy smarów plastycznych w układach smarowniczych i węzłach tarcia. Wybrane zagadnienia” oraz wieloletnim członkiem Polskiego Towarzystwa Tribologicznego.
W kolejnym wystąpieniu dr inż. Julia Woch, starszy specjalista badawczo-techniczny w Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej (ICSO) przedstawiła sposób oceny jakości środków smarowych za pomocą metod rozpraszania światła. Jak wiadomo większość obecnie stosowanych przemysłowych środków smarowych i eksploatacyjnych to układy koloidalne. W ICSO tematyka środków smarowych jest obecna od wielu lat i przez ten czas wypracowano metodyki badań pomocne przy ocenie właściwości tworzonych formuł. Uczestnicy z zainteresowaniem wysłuchali ciekawych praktycznych informacji o możliwościach metod analitycznych wykorzystujących zjawisko rozpraszania światła i stosowanych do oceny jakości przemysłowych środków smarowych.
Jak nanosić smary w procesach montażowych? Omówił to zagadnienie Marek Bernaciak założyciel AMB Technic. Również jeden z pierwszych w Polsce edukatorów w zakresie technologii precyzyjnego dozowania płynów i past. Jak wiadomo, procesy montażowe wymagają precyzyjnego odmierzania i pozycjonowania dawek smarów. Jednocześnie cykle produkcyjne ulegają skróceniu i pojawia się konflikt z ochroną smaru przed destrukcją. Dlatego nakładanie smarów staje się dziedziną wiedzy technicznej, która szybko się rozwija. W trakcie tej prezentacji mogliśmy dowiedzieć się o dozowaniu objętościowym, bezkontaktowym i systemach niskociśnieniowych do zasilania smarem. Smary w procesach montażowych są wymagające reologicznie i wymagają delikatnego traktowania. Dziś dążymy do minimalizacji dawki, która powinna być pozycjonowana w określonym miejscu.
W organizowanych przez nas konferencjach staramy się, by pozyskiwać informacje bezpośrednio od znaczących na rynku w danej dziedzinie firm To dla uczestników gwarancja otrzymania aktualnych informacji. Marek Dębiński, kierownik Serwisu Olejowego, LOTOS Oil przedstawił zalety dla zakładów prawidłowej gospodarki smarowniczej. Mówił o tym, czym jest analiza olejowa, jakie najczęstsze błędy w smarowaniu popełniamy w gospodarce smarowniczej w firmie oraz jakie funkcje spełnia olej w układzie smarowania i jak to się ma do oczekiwań użytkowników. LOTOS Oil to uznany polski producent wysokiej jakości środków smarowych m.in. dla przemysłu. Rafineria Grupy LOTOS jest drugą co do wielkości rafinerią w Polsce pod względem nominalnej rocznej mocy przerobowej. Firma Salomon Associates, przygotowująca najważniejsze na świecie rankingi rafinerii uplasowała gdańską rafinerię wśród 25% najlepszych rafinerii, plasując ją jako najnowocześniejszą rafinerię w Europie Środkowo-Wschodniej.
Wiemy jak ważna, jest diagnostyka olejowa jako element TFM. Przedstawił to Jakub Chłodek, Główny Inżynier Działu Rozwoju i Sprzedaży Usług Diagnostyki Olejowej w Ecol. Jest on specjalistą z zakresu analiz olejowych, od wielu lat zajmujący się problematyką utrzymania ruchu. Natomiast o modyfikacji olejów roślinnych pod kątem zastosowań jako bazy olejowe do środków smarowych mówiła w trakcie swojego wystąpienia mgr inż.
Justyna Chrobak specjalista chemik z Instytutu Ciężkiej Syntezy Organicznej. Jak stwierdziła, wzrasta dziś zainteresowanie wykorzystaniem środków smarnych na bazie surowców odnawialnych w różnych gałęziach przemysłu, a zwłaszcza ich zastosowaniem w przemyśle spożywczym. Ze względu na wysokie wymagania ochrony środowiska, istnieje potrzeba opracowania biodegradowalnych baz olejowych, przyjaznych dla środowiska, niezawierających szkodliwych składników, a jednocześnie spełniających wysokie wymagania eksploatacyjne.
Justyna Chrobak, Specjalista chemik, Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej
Jacek Bialik kierownik Zespołu Serwisu Olejowego i Przemysław Niedzielski kierownik produktu w ORLEN OIL przedstawili w swoich wystąpieniach przemysłowe środki smarne ORLEN OIL w grupie Energy Efficiency. Jak wiadomo obecnie, oleje przekładniowe i hydrauliczne stosowane w przemyśle w dużym stopniu oparte są o podstawowe pakiety dodatków oraz bazy mineralne. Polski rynek jest nadal wystarczająco chłonny, aby produkcja takich olejów miała sens. Istnieje jednak coraz więcej gałęzi przemysłu wymagających zastosowania bardziej złożonych produktów również tych z grupy Energy Efficiency. ORLEN OIL to lider rynku środków smarnych w Polsce.
Andrzej Kulik to niezależny konsultant, jeden z założycieli (SAMA) Southern African Maintenance Association przekształconym później na (SAAMA) Southern African Asset Management Association. W swojej prezentacji przedstawił zagadnienia związane ze smarowaniem, czyli dziedziną trybologiczną, dyscypliną utrzymania ruchu o statusie World Class Maintenance Management. Jak stwierdził, żadna inne działanie nie będzie miała większego wpływu na niezawodność maszyny niż w pełni zoptymalizowany, w pełni udokumentowany i właściwie wdrożony program precyzyjnego smarowania.
O czyszczeniu układów hydraulicznych Kleenoil bez przestoju produkcji mówił Łukasz Kubacki menadżer ds. Sprzedaży i Marketingu w Preston Group. Kleenoil to nowoczesna i najbardziej skuteczna metoda filtracji oleju. Dzięki temu systemowi możemy przedłużyć żywotność oleju hydraulicznego, a przede wszystkim wyczyścić cały układ hydrauliczny. System filtracji Kleenoil pozwala na czyszczenie układów hydraulicznych bez przestoju produkcji. System filtracji to zestaw filtrów bocznikowych (by-pass), który bez skomplikowanej ingerencji jest podłączany do obiegu oleju. Warto dodać, że system wykorzystuje mikrofiltrację – metoda filtracji przy użyciu filtrów od 1 do 5μm. Mikrofiltracja odbywa się niewielkim ciśnieniu do 6 bar. Otwory na filtrach są takiej wielkości, że nie przechodzą przez nie koloidy, zawiesiny i bakterie.
O ocenie jakości olejów smarowych mówił w swoim wystąpieniu prof. Krzysztof Biernat. Przedstawił krytyczną analizę wymagań jakościowych dla olejów smarowych zarówno pod kątem uwarunkowań eksploatacyjnych, jak i też metod pomiaru. Analizę poparł wynikami własnych badań. Przedstawił także problemy oceny dopuszczalnego okresu eksploatacji olejów, uwarunkowane wymuszeniami eksploatacyjnymi oraz procesami starzeniowymi. Mówił między innymi o dopuszczalnym czasie eksploatacji olejów smarowych. Jak stwierdził, olej w skojarzeniu trącym może być eksploatowany do momentu: przekroczenia planowanego zużycia międzynaprawczego dla skojarzonych elementów; obniżenia sprawności skojarzenia poniżej wartości zaprojektowanej (np.: mierzalny spadek mocy) lub podwyższenia temperatury pracy skojarzenia trącego powyżej wartości ustalonej przez producenta tego skojarzenia. Jego zdaniem, właściwości olejów smarowych określone w większości parametrów zawartych w normach przedmiotowych mają charakter umowny (wieloskładnikowy charakter mieszaniny o dużym stopniu złożoności i wzajemnych oddziaływaniach). Również parametry jakościowe olejów smarowych mają głównie charakter proprodukcyjny i są pośrednio lub mało związane z odpornością tych olejów na rzeczywiste wymuszenia eksploatacyjne. Jak dodał, ich istota polega na powtarzalności umownie przyjętej jakości określonych gatunków olejów w procesie produkcji. Dr inż. Krzysztof Biernat jest profesorem w Przemysłowym Instytucie Motoryzacji (PIMOT) i członkiem jego Rady Naukowej. Specjalizuje się w termodynamice chemicznej procesów zachodzących w środowisku oraz technologii wytwarzania, oceny jakości i użytkowania płynów eksploatacyjnych, w tym biopaliw. Jest członkiem zwyczajnym Akademii Inżynierskiej w Polsce oraz członkiem wielu towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych, w tym członkiem z wyboru w American Chemical Society (ACS), Society of Chemical Industry (SOCI) oraz American Association for the Advacement of Science (AAAS).
Słuchając wystąpienia Tomasza Kutery, dyrektora Inter Cars Przemysł w firmie Inter Cars i Jacka Majewskiego, właściciela firmy FILTRO-TECH, uczestnicy wrocławskiej konferencji dowiedzieli się o praktycznych sposobach na zwiększenie wydajności maszyn i ograniczenie awarii poprzez wpływ na układ hydrauliczny. Tomasz Kuter od 15 lat zajmuje się problemami działów Utrzymania Ruchu. Jest też współtwórcą wielu projektów optymalizujących koszty logistyczne i produkcyjne.
Tegoroczną konferencję zakończyło wystąpienie mgr. inż. Grzegorza Wszelaczyńskiego doktoranta Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej. Przedstawił w nim praktyczne problemy eksploatacyjne węzłów smarnych w maszynach górniczych pracujących w środowisku agresywnym. Jak wiadomo jest to pod względem zapewnienia właściwego smarowania duże praktyczne wyzwanie w górnictwie. Jednak znajomość stosowanych tam rozwiązań może być przydatna w innych trudnych środowiskach przemysłowych.
W trakcie rozmów prowadzonych w czasie przerw uczestnicy wymieniali się własnymi doświadczeniami związanymi z zagadnieniami smarowania. Takie spotkania i możliwość nawiązywania kontaktów z osobami o podobnych zainteresowaniach zawodowych jest wartością dodaną naszych konferencji. Również dzięki udziałowi wystawców, uznanych dostawców z branży smarowniczej można było uzyskać dodatkowe informacje bezpośrednio od specjalistów z firm. To również dlatego w centrum konferencyjnym hotelu ibis Styles we Wrocławiu spotkało się tak wiele osób zainteresowanych problematyką Konferencji. Zapraszamy do udziału w kolejnych takich organizowanych przez nas wydarzeniach podnoszących poziom wiedzy kadry inżynierskiej w Polsce.
Zapraszamy na kolejną konferencję Smary & Oleje już za rok!
Bohdan Szafrański
