Podstawy projektowania efektywnego systemu zarządzania alarmami

Przykładowa przeglądarka interfejsu operatorskiego HMI, zapewniająca mobilny dostęp do informacji dotyczących alarmów. Prezentowany zrzut ekranu pokazuje dane dotyczące alarmów, które wystąpiły w zakładzie produkcyjnym: datę i czas wygenerowania alarmu, jego źródła (czujniki PIR, detektory dymu, czujniki zbicia szyby, drzwi, przyciski, zawory, pompy, zbiorniki itd.), priorytety, typy, jakość i opisy. Menu w kole pozwala na wybór danych alarmów, filtrowanie, odznaczanie wszystkich danych, odświeżanie widoku, potwierdzanie wybranych opcji, zmianę układu czasowego i pobranie wszystkich danych. (Źródło: Iconics)

Aby wdrożyć i utrzymywać efektywny system zarządzania alarmami, użytkownicy końcowi muszą już w fazie projektowania rozumieć wymagania, jakie stawia się tego typu rozwiązaniom, oraz zdawać sobie sprawę z użytecznych funkcji, które one oferują. W artykule zaprezentowano sześć wskazówek ułatwiających efektywne zarządzanie alarmami.

W zautomatyzowanym środowisku sterowania procesami – takimi jak produkcja lub utrzymanie ruchu w fabryce – zarządzanie alarmami staje się koniecznością. Chociaż monitorowane procesy mają nieco inny przebieg w poszczególnych zakładach, to jednak da się wyodrębnić wśród nich pewne cechy wspólne. Osoba zainteresowana implementacją i posiadaniem systemu zarządzania alarmami zaczyna od stworzenia głównej idei przyświecającej jego działaniu. Idee te są często kreowane na podstawie wewnętrznych rozwiązań, specyficznych dla danej firmy. Bardziej kompleksowe sposoby zarządzania alarmami, nawet spełniające wymagania norm przemysłowych, takich jak ISA 18.2 – „Sygnały z przyrządów i alarmy” („Instrument Signals and Alarms”), wymagają dodatkowego nakładu pracy i zaangażowania ze strony użytkownika końcowego.

Wdrażanie systemu

Zakłady rozpoczynające analizę systemów zarządzania alarmami lub dokonujące przeprojektowania już istniejącego i wdrożonego systemu, powinny na początku fazy planowania poświęcić nieco czasu na przeanalizowanie tego, które z alarmów są priorytetowe, jaka powinna być ich częstotliwość oraz co robić po ich ogłoszeniu. Bez tego wczesnego planowania operatorzy w fabrykach mogliby zostać przytłoczeni nieoczekiwanymi alarmami, wynikającymi z braku ustawienia wyraźnych priorytetów lub nieskonfigurowania prawidłowych procedur działań. Z drugiej strony trzeba cały czas pamiętać, że jeśli właściwe sygnały alarmowe nie zostaną wysłane, może dojść do utraty kluczowych danych operacyjnych.

Istnieją podstawowe wymagania dla fazy projektowej systemu alarmowego. Przede wszystkim jest to proces powtarzalny i cykliczny, obejmujący dodawanie lub usuwanie informacji z trzech zakresów: generacji, historii i prezentacji alarmów. W początkowej fazie projektowania trzeba znaleźć równowagę między pragnieniem uwzględnienia wszystkich możliwych zdarzeń wywołujących alarmy a niezbędnym ograniczeniem liczby informacji, które muszą być przetworzone. Jeśli bowiem pojawia się zbyt dużo komunikatów alarmowych, system staje się nieużyteczny, a gdy z kolei liczba komunikatów alarmowych jest niewystarczająca, mogą zniknąć kluczowe dane. Zaleca się jednak, aby na początku system zbierał raczej zbyt wiele danych niż zbyt mało, ponieważ łatwiej jest odfiltrować później ich nadmiar, niż próbować odgadnąć, których danych brakuje.

Podczas początkowych faz wdrażania systemu mogą się pojawiać pewne przeszkody, np. brak wystarczających zasobów komputerowych wyznaczonych do zarządzania alarmami lub ekranów dostosowanych do potrzeb użytkownika. Jednym z rozwiązań może być opracowanie i uruchomienie kilku ekranów ogólnych, dopasowanych do potrzeb użytkownika na podstawie specyficznych operacji (takich jak aliasing, filtrowanie, logowanie się użytkowników itd.), zamiast prób zmodyfikowania wszystkich ekranów. Oszczędza to czas przy wdrożeniu i utrzymywaniu aplikacji.

Ocena i analiza

Co jakiś czas użytkownicy powinni oceniać alarmy wysyłane przez system, aby stwierdzić, czy wszystkie są konieczne do zarządzania procesem. Pomaga to zorientować się, którym alarmom obniżyć priorytet, a które odfiltrować w podsumowaniach alarmów, czasowo wyłączyć lub całkowicie usunąć.

Zaleca się, aby użytkownicy wybierali taki system zarządzania alarmami, który spełnia wytyczne standardu ISA 18.2. Takie normy przemysłowe z jednej strony wprowadzają pewne wymogi co do oczekiwań klientów, a z drugiej umożliwiają producentom tworzenie rozwiązań dopasowanych do użytkowników końcowych. Wykorzystanie norm daje klientom pewność, że wybrany system powinien działać optymalnie w stosunku do zgłaszanych przez nich potrzeb.

Poza zgodnością z normami przemysłowymi istnieją inne zalecane funkcje systemów zarządzania alarmami, które powinny zostać przeanalizowane przez użytkowników. Obejmują one kilka procedur pomagających w redukowaniu alarmów w systemie, bez trwałego ich usuwania z konfiguracji – takich jak: tłumienie, wyłączenie dla urządzeń usuwanych z eksploatacji, wyłączanie lub filtrowanie. Procedury te i funkcje oferują różne opcje wyboru przy redukowaniu obciążenia systemu, z zachowaniem oryginalnej konfiguracji, aby w razie potrzeby dało się cofnąć wszelkie zmiany. Klienci powinni ponadto być ostrożni w stosunku do pewnych funkcji, takich jak powiązanie alarmów z platformami popularnych mediów społecznościowych. Wiele osób zniechęca się do tej funkcji, gdy tylko dotrze do nich, że ich dane firmowe mogą być zaraz po opublikowaniu uważane za własność platformy mediów społecznościowych.

Gdy na wczesnym etapie projektowania dysponuje się odpowiednim planem, zwracając uwagę na rozmaite szczegóły (takie jak zrozumienie wspólnych zadań utrzymania ruchu, normy przemysłowe i najnowsze funkcje oszczędzania czasu), zarządzanie alarmami może stać się narzędziem przynoszącym realne korzyści i pomagającym w optymalizacji operacji realizowanych w zakładzie.


Sześć wskazówek dotyczących efektywnego zarządzania alarmami

1️⃣ Wykorzystuj odpowiednią normę, taką jak ISA 18.2 – „Sygnały z przyrządów i alarmy”.

2️⃣ Jeśli jesteś zaangażowany w projektowanie alarmów lub zmiany systemu zarządzania nimi, powinieneś rozumieć powtarzalną i cykliczną naturę tego typu procesów, w tym dodawanie lub usuwanie informacji z trzech zakresów: generacji, historii i prezentacji alarmów.

3️⃣ Podczas oceny alarmów rozważ oczekiwania, jakie masz w związku z priorytetami alarmów, ich częstotliwością i niezbędnymi do podjęcia działaniami po ich wystąpieniu.

4️⃣ Bądź ostrożny przy filtrowaniu komunikatów alarmowych. Łatwiej jest bowiem wyciąć zbędne dane, niż za późno zdać sobie sprawę z utraty kluczowych informacji.

5️⃣ Stwórz kilka ekranów ogólnych, które mogą być dopasowane do potrzeb użytkownika na podstawie specyficznych operacji.

6️⃣ Przeanalizuj takie funkcje systemu, jak tłumienie alarmów, wyłączanie alarmów dla urządzeń usuwanych z eksploatacji oraz wyłączanie lub filtrowanie.


Autorka: Melissa Topp jest dyrektorem ds. marketingu globalnego w firmie Iconics Inc.