Ostatnie miesiące pokazują nam, jak niestabilny jest rynek wynagrodzeń. GUS informuje, że w 2008 r. średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło o 10,4%. Jednak w tym roku wzrost ten może wynosić zaledwie 4,34%. A jak dynamika zmian wynagrodzeń wygląda wśród inżynierów?
Dane, na podstawie których sporządzane są analizy, pochodzą bezpośrednio od inżynierów, którzy na bieżąco aktualizują informacje o swoim wynagrodzeniu, logując się w Błękitnej Strefie wortalu branżowego www.bdi.com.pl.
Wśród wynagrodzeń inżynierów tendencję wzrostową można zaobserwować od listopada 2008 r., po spadku, jaki nastąpił w sierpniu 2008 r. Sierpień, wrzesień, październik to okres, kiedy na rynek „wchodzą” absolwenci, młodzi inżynierowie, którzy zaniżają średnią. Jednak jest to jedyna grupa, wśród której odnotowuje się permanentny wzrost wynagrodzeń. W porównaniu z początkiem ubiegłego roku wzrost płac wśród osób w wieku 26–35 lat wyniósł 11–13%.
Młode osoby coraz częściej zajmują kierownicze stanowiska. Nikogo nie dziwią już dwudziestoparolatkowie kierujący własnymi firmami. W obliczu rosnącego bezrobocia jest to jedna z ciekawszych alternatyw dla wielu inżynierów, a co za tym idzie, często bardziej intratna niż etat w firmie. Średnie zarobki na stanowiskach kierowniczych oraz wśród właścicieli firm plasują się najwyżej. W styczniu 2009 kształtowały się następująco: stanowiska kierownicze: 6650 zł, własna działalność gospodarcza: 8944 zł. Na tych poziomach stanowisk, w stosunku do tego samego okresu w roku ubiegłym odnotowaliśmy największy wzrost płac, odpowiednio: +14,9% i +42,9%.
Młodzi inżynierowie stawiają na niezależność, decyzyjność, gospodarowanie własnym zyskiem i czasem. Zwłaszcza że w obecnej sytuacji na rynku wiele firm zamiast miejsc pracy oferuje wakaty.
Osoby, które decydują się pracować na stanowiskach specjalistycznych w firmach, na najwyższe wynagrodzenie mogą liczyć w dziale: inwestycji i wdrożeń (średnio 7008 zł), informatyki (średnio 5810 zł), inspekcji i nadzoru (średnio 5678 zł) oraz marketingu i sprzedaży (średnio 5181 zł).
Optymistycznie przedstawia się też dynamika zmian wynagrodzeń w poszczególnych województwach. Na przestrzeni ostatniego roku we wszystkich województwach odnotowaliśmy wzrost wynagrodzeń. Największy wzrost w porównaniu z początkiem 2008 r. wystąpił w województwie lubuskim (+22,0%) i małopolskim (+20,9%), najmniejszy w lubelskim (+0,5%). Dla województwa lubelskiego jest to duży krok do przodu. Jak pamiętamy, w styczniu ubiegłego roku w tym województwie wynagrodzenia w porównaniu z 2007 rokiem spadły o 31,8%.
Wynagrodzenia inżynierów nie są narażone na tak duże wahania. Popyt na specjalistów zawsze był i będzie. Zmieniają się co najwyżej oczekiwania firm. W obecnej sytuacji na rynku, kiedy mamy do czynienia z masowymi zwolnieniami, liczą się solidne kwalifikacje.
Inżynierowie powinni posiadać zarówno kwalifikacje techniczne, jak i „miękkie” kompetencje: umiejętność pracy w zespole, negocjacji, zarządzania czasem, projektami, komunikowania się. Firmy poszukują osób posiadających skondensowaną wiedzę, dlatego opłaca się inwestować w siebie i swoje umiejętności.
Nadal na wysokość zarobków wpływają dodatkowe studia oraz znajomość języków obcych. Różnica w wynagrodzeniach pomiędzy inżynierami bez dodatkowych studiów a inżynierami, którzy ukończyli studia podyplomowe, wyniosła w styczniu 2009 r. ok. 1500 zł (w roku ubiegłym różnica ta wynosiła ok. 2500 zł). Dobra lub biegła znajomość jednego języka obcego to ok. 500 zł wyższe wynagrodzenie od osób, które słabo znają język. Władanie więcej niż jednym językiem to już większa różnica – ok. 1000 zł.
A jak kształtują się składniki finansowe wynagrodzenia w firmach? W porównaniu z początkiem 2008 r. początek 2009 r. pod tym względem wyglądał podobnie:
Poza płacą zasadniczą najwyżej plasuje się premia uznaniowa i płatne nadgodziny. Na 4. miejscu jako istotną część wynagrodzenia wymienia się obecnie nagrody okresowe/premie okolicznościowe. W ub.r. były to prowizje od indywidualnych wyników, które teraz spadły na 8. miejsce. Pracodawcy wolą kontrolować wydatki. Stałe dodatki, prowizje zastępują premiami uznaniowymi, okolicznościowymi, nagrodami okresowymi.
Bank Danych o Inżynierach stale przeprowadza ankiety dotyczące struktury wynagrodzeń. Wynika z nich, że ponad 3/4 inżynierów oprócz płacy zasadniczej otrzymuje też dodatkowe gratyfikacje. Są to świadczenia w pełni lub częściowo finansowane przez pracodawcę. Jest to bardzo dobry kierunek restrukturyzacji wynagrodzeń, który cieszy się coraz większym zainteresowaniem nie tylko wśród pracodawców, ale też pracowników. Często pracownicy decydują się na niższą pensję, jeśli pracodawca oferuje np. bezpłatną opiekę zdrowotną czy samochód służbowy do użytku prywatnego.
Jeszcze w styczniu ub.r. lista przyznawanych gratyfikacji kształtowała się następująco:
Dużą popularnością cieszyły się telefony służbowe, szkolenia, bony towarowe. Obecnie najwyżej plasują się: telefon, komputer, samochód, bezpłatna opieka zdrowotna. Jest to niemalże standard.
Firmy powinny mieć świadomość, że dodatkowe gratyfikacje są równie ważne i silnie wiążą pracowników z pracodawcą. W obecnej sytuacji na rynku mogą być często silnym bodźcem pozwalającym zatrzymać pracownika w firmie mimo mniej konkurencyjnej płacy zasadniczej. Poniżej przedstawiamy zestawienie najbardziej oczekiwanych przez inżynierów dodatków pozapłacowych (stan na styczeń 2009).
WYNAGRODZENIA INŻYNIERÓW W POSZCZEGÓLNYCH SEKTORACH GOSPODARCZYCH
W ubiegłym roku na rynek trafiły pierwsze numery Branżowych Raportów Płacowych opracowanych przez Bank Danych o Inżynierach. Klienci BDI mogą zapoznać się z analizą płac w branżach: elektrotechnika i energetyka tworzywa sztuczne, chemia, petrochemia; maszyny, urządzenia, narzędzia; motoryzacja; budownictwo, nieruchomości, development; informatyka, telekomunikacja.
Energetyka, Elektrotechnika
W tej branży średnie wynagrodzenie w IV kwartale spadło o 118 zł i wyniosło 4538 zł.
Podobnie jak w ubiegłym kwartale, najwyższe wynagrodzenie otrzymały osoby z woj. lubuskiego. Zaraz po nim jest opolskie i mazowieckie.
W pierwszej trójce uczelni, które ukończyli inżynierowie z najwyższym wynagrodzeniem w branży energetycznej i elektrotechnicznej, znalazły się: Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Warszawie, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie oraz Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.
Największe wynagrodzenie w ostatnim kwartale 2008 roku otrzymał 47-letni zastępca dyrektora zakładu z woj. opolskiego, zarządzający grupą powyżej 100 osób w firmie zatrudniającej powyżej 250 osób: 15 000 zł.
Maszyny, urządzenia, narzędzia
W IV kwartale 2008 roku średnie wynagrodzenie w branży spadło o 138 zł i wyniosło 4662 zł.
W pierwszej trójce uczelni, które ukończyli inżynierowie z najwyższym wynagrodzeniem w branży energetycznej i elektrotechnicznej, znalazły się: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Akademia Morska w Szczecinie, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
Największe wynagrodzenie otrzymali inżynierowie w firmach zatrudniających od 10 do 49 osób.
Największe wynagrodzenie w ostatnim kwartale 2008 roku otrzymał 34-letni dyrektor handlowy z woj. wielopolskiego, pracujący w firmie zatrudniającej powyżej 250 osób: 23 000 zł.
Motoryzacja
W IV kwartale 2008 roku średnie wynagrodzenie w branży spadło o 157 zł i wyniosło 4817 zł.
Najwyżej opłacany był dział inwestycji i wdrożeń oraz informatyki, a także stanowiska: kierownik produkcji, kierownik działu, starszy inżynier.
Największe wynagrodzenie w ostatnim kwartale 2008 roku otrzymał 31-letni dyrektor produkcji z woj. dolnośląskiego, zarządzający grupą powyżej 100 osób w firmie zatrudniającej powyżej 250 osób: 13 000 zł.
Tworzywa sztuczne, chemiczna i petrochemiczna
W IV kwartale 2008 roku średnie wynagrodzenie w branży spadło o 52 zł i wyniosło 4755 zł.
Podobnie jak w ubiegłym kwartale, najwyższe wynagrodzenie otrzymały osoby z woj. pomorskiego. Zaraz po nim jest świętokrzyskie i mazowieckie.
Wśród mężczyzn najwięcej zarobiły osoby w przedziale wiekowym: 41–45 lat, 46–50 lat; wśród kobiet: 41–45 lat, 36–40 lat.
W pierwszej trójce uczelni, które ukończyli inżynierowie z najwyższym wynagrodzeniem w branży tworzyw sztucznych, chemii i petrochemii, znalazły się: Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Akademia Morska w Gdyni, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu i Uniwersytet Zielonogórski (ex aequo).
Najwyżej opłacany był dział zarządzania oraz marketingu i sprzedaży oraz stanowiska: kierownik produkcji, kierownik działu oraz inżynier projektu.
Największe wynagrodzenie w ostatnim kwartale 2008 roku otrzymał 49-letni kierownik zakładu z woj. pomorskiego, zarządzający grupą 11−25 osób w firmie 10−49 osób: 25 000 zł.
Informatyka – oprogramowanie, sieci, telekomunikacja
W IV kwartale 2008 roku średnie wynagrodzenie w branży wyniosło 4299 zł.
Najwyższe wynagrodzenie otrzymały osoby z woj. mazowieckiego. Zaraz po nim jest pomorskie i łódzkie.
Wśród mężczyzn najwięcej zarobiły osoby w przedziale wiekowym: 41−45; wśród kobiet: 31−35.
W pierwszej trójce uczelni, które ukończyli inżynierowie z najwyższym wynagrodzeniem w branży informatycznej, znalazły się: Wyższa Szkoła Informatyki MILA College, Politechnika Świętokrzyska, Politechnika Białostocka.
Największe wynagrodzenie otrzymali inżynierowie w firmach zatrudniających 50−249 osób. Najwyżej opłacany był dział inspekcji i nadzoru oraz osoby będące właścicielami firm oraz stanowiska: kierownik działu, kierownik projektu, programista.
Wśród najlepiej opłacanych stanowisk w poszczególnych województwach znalazły się: kierownik projektu (woj. dolnośląskie), inżynier centrum nadzoru sieci (woj. kujawsko-pomorskie), specjalista ds. eksploracji (woj. lubelskie), projektant (woj. lubuskie), kierownik działu serwisu (woj. łódzkie), kierownik projektów (woj. małopolskie), starszy specjalista dysponent techniczny (woj. podkarpackie), lider projektu (woj. pomorskie), młodszy inżynier CAE (woj. śląskie), specjalista ds. technicznych (woj. warmińsko-mazurskie), kierownik działu gospodarki zasobów (woj. wielkopolskie), konserwator (woj. zachodniopomorskie).
Największe wynagrodzenie w ostatnim kwartale 2008 roku otrzymał 35-letni kierownik działu kontroli technicznej z woj. mazowieckiego, zarządzający grupą 11−25 osób w firmie 50−249 osób: 19 830 zł.
Anna Strożek pracuje na stanowisku Starszego Specjalisty ds. Analiz w BDI
Autor: Anna Strożek
