Nawet mimo ekonomicznego nacisku inżynierowie elektrycy objęci są przepisami, do których muszą się stosować.
Przy coraz większej presji ze strony ekonomistów, wywieranej na projektantów branży elektrycznej w przemyśle konstrukcyjnym, w dzisiejszych czasach istnieje większe zapotrzebowanie na wykonywanie pracy w krótszym czasie oraz wyższe wymagania w celu uzyskania zwiększonych korzyści finansowych. Hasła zbyt często używane to zazwyczaj:
- obarczę wykonawcę odpowiedzialnością za opracowanie planu i koordynację prac, gdyż ja nie wiem, jak to zrobić,
- projekt ma się ukazać w tym tygodniu, więc pominę obliczenia prądów zakłóceniowych dla systemu dystrybucji,
- te zabezpieczenia do ochrony przeciwłukowej są wymagane przez przepisy tylko dlatego, aby ich producenci mogli zarobić więcej pieniędzy,
- nie mam czasu, aby zaprojektować podstawę pod słup oświetleniowy, więc skopiuję detale z poprzedniego projektu,
- wszyscy używają tabeli 310-16, aby zwymiarować zasilacz, więc ja również zrobię to samo.
To są tylko niektóre przykłady z wielu zadań projektowych, które są odkładane na bok. Te sporne kwestie stwarzają warunki, które prowadzą do wielu sprzeczności etycznych dla inżynierów.
Oświadczenie Narodowego Stowarzyszenia Inżynierów (USA) na temat odpowiedzialności inżynierów projektowych brzmiało krótko: „Inżynierowie powinni dbać głównie o bezpieczeństwo, zdrowie oraz dobrobyt obywateli”.
W oświadczeniu nie wspomniano o terminach projektów, kryteriach honorarium w zależności od wykonanej pracy, które kalkulacje mogą być pominięte lub chociażby, które urządzenia zabezpieczające można pominąć. Wspomniano tylko o bezpieczeństwie obywateli, zdrowiu i dobrobycie jako najważniejszych kwestiach.
Amerykańskie Stowarzyszenie Społeczności Inżynierskiej poszło o krok dalej, mówiąc: „Inżynierowie, którzy dostrzegli ten wyścig w ich profesjonalnych obowiązkach, mający niekorzystne konsekwencje dla obecnego i przyszłego zdrowia i bezpieczeństwa, powinni skonsultować się ze swoimi… klientami” oraz „Inżynierowie powinni wykonywać tylko te prace, do których są kwalifikowani poprzez szkolenia lub nabyte doświadczenie”. Zgodnie z tymi stwierdzeniami inżynierowie muszą doradzać swoim klientom, kiedy część ich projektu może narażać na niebezpieczeństwo zdrowie publiczne i nie mogą wykonywać usług projektowych, jeżeli nie są do nich szkoleni.
Wszystkie te informacje tworzą smutny obraz, jednakże zaradny inżynier musi zawsze znaleźć sposób, aby zachować bezpieczeństwo i zdrowie publiczne na należytym poziomie.
Przezwyciężanie wyzwań
Powracając do powyższych przykładów, istnieją rozwiązania każdego z tych dylematów z osobna:
- Koordynacja nadprądowych urządzeń zabezpieczających, tzw. OPD, jest bardzo ważna dla zabezpieczenia systemu dystrybucji. Bez projektowania systemu dystrybucji w tym samym czasie co systemy zabezpieczające może prowadzić do niewłaściwej koordynacji urządzeń OPD, więc próba zrzucenia odpowiedzialności na wykonawcę nie jest rozwiązaniem. Może to prowadzić do niepotrzebnych przestojów oraz zniszczenia kluczowego osprzętu elektrycznego i może narazić inżynierów na kosztowne i czasochłonne procesy sądowe.
- W przypadku wykorzystania bezpieczników topikowych dla głównego osprzętu dystrybucyjnego niektórzy producenci bezpieczników dostarczają wielowarstwowe bezpieczniki, które pozwalają na jednoczesną pracę przewodów głównych, zasilaczy oraz osprzętu dystrybucji. Jako przykład – firma Bussman w swoim podręczniku użytkownika dotyczącym doboru urządzeń zabezpieczających umieściła dział nazwany Koordynacja Doboru Bezpieczników. Obrazuje on zależności między dowolnymi dwoma typami bezpieczników powszechnego typu. Można zbudować skoordynowany system z bardzo krótkim czasem zwrotu, prosty technicznie.
- System automatycznego wyłączenia obwodu elektrycznego wymaga większego wysiłku, niezależnie, czy jest to mały czy duży system. Należy dodać, że wysiłek ten jest nadal zbyt mały. Koszt posiadania w swojej załodze specjalisty koordynatora systemu lub zakupu oprogramowania, który zweryfikuje projekt, jest znacznie mniejszy, niż kosztowne zmiany w projekcie podczas budowy lub drogie sprawy sądowe.
- Obliczenia prądów zakłóceniowych oraz właściwie dobrane urządzenia zabezpieczające OPD są najistotniejsze dla zachowania bezpieczeństwa zdrowia publicznego. Urządzenia OPD zainstalowane w systemie dystrybucji, w którym prąd zakłóceniowy jest wyższy od tego, przy którym urządzenie działa poprawnie, jest „oczekiwaniem na eksplozję” Projektowanie urządzeń OPD o zaniżonych wartościach prądowych może prowadzić do kosztownych spraw sądowych oraz narazić na bankructwo wiele firm inżynieryjnych oraz doprowadzić do końca twojej kariery inżynierskiej.
Najprostsze obliczenia prądów zakłóceniowych zajmują zazwyczaj kilka minut i mogą pomóc zabezpieczyć system dystrybucji energii elektrycznej przed wieloma awariami. Sposoby tego rodzaju obliczeń można znaleźć w większości poradników inżyniera elektryka, darmowych kalkulatorach internetowych, we wszystkich pakietach oprogramowania inżynierii elektrycznej.
Wyłącznik z zabezpieczeniem łukowym jest wymagany przez NEC od 1999 r. i został uznany jako nakaz w instalacjach elektrycznych od 2002 r. w USA. Wyłączniki te zostały dodane do standardów NEC, aby zredukować ilość awarii wywołanych przez łuk elektryczny w obszarach sypialni w budynkach mieszkalnych, które miały miejsce w przeszłości, będące przyczyną wielu urazów, a nawet śmierci. W 2008 r. wymagania standardu NEC dotyczące wyłączników łukowych zostały rozszerzone o najbardziej pojemne obwody w budynkach mieszkalnych, od momentu, kiedy tego typu awarie mogły się pojawić w każdym obwodzie, nie tylko w tym obsługującym obszar sypialni. Zapobieganie tym awariom wywołanym przez łuk elektryczny to klasyczny przykład ochrony zdrowia i dobra publicznego.
Pole fundamentu pod zewnętrzne oświetlenie jest wymiarowane w oparciu o warunki geologiczne, wysokość słupa, opór przed siłą wiatru oraz kilka innych czynników. Jeżeli nie zostało wcześniej zaprojektowane, detale dla fundamentu pod słup muszą mieć identyczne parametry. W przypadku nowej aplikacji istniejący projekt może być albo znacznie za duży lub o wiele za mały.
Mając inżyniera budowlanego projektującego podstawy dla każdej osobnej aplikacji, inżynier elektryk nie będzie musiał się martwić, czy jego podstawy mogłyby się przewrócić pod wpływem silniejszego podmuchu wiatru. Koszt posiadania w swoich szeregach inżyniera budowlanego, który jest obeznany z podobnymi zagadnieniami, jest bardzo mały w porównaniu do kosztów ewentualnej wymiany podstawy lub konieczności przeniesienia słupów.
Podczas gdy ta dyskusja dotyczy inżynierów elektryków, inżynierowie wszystkich dyscyplin mierzą się z podobnymi dylematami każdego dnia. Etyka wskazana w tym artykule nie jest nakazem w żadnych przepisach lub procedurach. Jednakże za każdym razem, kiedy inżynier musi podjąć decyzję, powinien mieć na uwadze długoterminowe efekty, jakie może mieć jego decyzja. Pomijanie pewnych kroków, ignorowanie niektórych obliczeń, nieprzestrzeganie przepisów oraz mnóstwo innych spraw, które sprawią, że będziesz miał z głowy twojego szefa i szybciej dostarczysz swój projekt, jest zawsze drogą na skróty.
W każdej podobnej sytuacji wyobraź sobie siebie w roli oskarżonego i zastanów się, jak odpowiesz na oskarżenia prokuratora lub stronę oskarżającą w sądzie, kiedy zapytają cię, czy wiedziałeś, że to co robisz to łamanie przepisów. Zastanów się również, jak będzie brzmiała twoja odpowiedź: „Przecież teraz każdy tak robi” i jak będzie odebrana przez sędziego i ławę przysięgłych?
Ostatecznie pomyśl, czy twój kodeks zasad inżyniera, twoja osobista uczciwość oraz twoja wolność jest warta naruszania zasad etyki tylko po to, aby zaoszczędzić trochę czasu, trochę dodatkowych wysiłków projektowych lub nawet własnej pracy.
Artykuł pod redakcją Kamila Żarów
Autor: Ken Lovorn
