We wrześniu Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ma ogłosić konkurs na realizację nowych projektów badawczych, których efekty mają poprawić bezpieczeństwo pracy w kopalniach. Naukowcy podejmą zagadnienia, na które zwrócono uwagę po jednej z górniczych katastrof.
Chodzi o wypadek w kopalni Krupiński w Suszcu, gdzie w maju 2010 r. po zapaleniu metanu zginęły trzy osoby, a 11 zostało rannych. Komisja nadzoru górniczego, wyjaśniająca przyczyny tej tragedii, wypracowała rekomendacje dla naukowców odnośnie najpilniejszych spraw, wymagających poszukiwania nowych – lepszych i bezpieczniejszych – rozwiązań.
W ostatnim czasie zdecydowano, że badania w tym zakresie będą podjęte w ramach największego obecnie projektu badawczego, służącego poprawie bezpieczeństwa pracy w kopalniach. Za jego realizację odpowiada Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Projekt obejmował do niedawna osiem tematów badawczych. Po włączeniu do niego spraw rekomendowanych po wypadku w kopalni Krupiński, ich liczba wzrosła do dwunastu.
Nowe tematy wprowadzone do strategicznego projektu badawczego to m.in. opracowanie zasad zarządzania zmęczeniem u górników (wraz z programem jego ograniczenia), z uwzględnieniem potencjalnych źródeł zmęczenia. Inny temat dotyczy opracowania i wdrożenia odzieży dla ratowników górniczych o odpowiedniej konstrukcji i rodzaju tkaniny. Nowe stroje mają uwzględniać możliwości oddawania ciepła do otoczenia przez organizm oraz reakcje fizjologiczne ratowników w warunkach akcji ratowniczej.
Naukowcy mają również zająć się opracowaniem i wdrożeniem systemów orientacji i sygnalizowania kierunku wycofania się załogi na drogach ucieczkowych w chodnikach przyścianowych. Czwarty temat dotyczy rozwiązań służących prawidłowych pomiarów prędkości powietrza w wyrobiskach. Chodzi m.in. o to, by pracujący pod ziemią górnicy i ratownicy mieli pewność, że dokonywane pomiary są prawidłowe.
Wszystkie tematy podejmowane przez naukowców w ramach strategicznego projektu badawczego pod nazwą „Poprawa Bezpieczeństwa pracy w kopalniach” są konsekwencją prac komisji, które były powoływane przez prezesa Wyższego Urzędu Górniczego do ustalenia przyczyn największych wypadków w górnictwie w ostatnich kilkunastu latach. Od 2000 r. doszło do 19 katastrof, w tym 11 związanych z zapaleniem i wybuchem metanu.
W maju ubiegłego roku Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło już konkurs na wykonanie trzech zadań badawczych w ramach tego projektu. Uwzględniono w nich problemy, które ujawniły się podczas katastrofy z 18 września 2009 r. w kopalni Wujek-Śląsk. Zginęło w niej 20 górników, a 36 zostało rannych.
Za najpilniejsze zadania dla naukowców w zakresie poprawy bezpieczeństwa pracy w górnictwie nadzór górniczy uważa opracowanie i wdrożenie rozwiązań zapobiegających zagrożeniom metanowo-pożarowym.
