Przedstawiamy najważniejsze wnioski z badania dotyczącego strategii utrzymania ruchu stosowanych w małych i średnich przedsiębiorstwach, przeprowadzonego wśród czytelników magazynu Inżynieria i Utrzymanie Ruchu.
Popularne strategie
Jak wynika z przeprowadzonego badania, najbardziej popularnymi strategiami UR wykorzystywanymi w przedsiębiorstwach naszych respondentów są: konserwacja planowana (Planned Maintenance – PM) – 80%, strategia eksploatacji do wystąpienia uszkodzenia (Run to Failure – RTF) – 57%, a także konserwacja zależna od stanu technicznego maszyn i urządzeń (Condition-Based Maintenance – CBM) – 19%. Stosowane są ponadto konserwacja prognozowana (Predictive Maintenance – PdM) przy użyciu narzędzi analitycznych, wskazana przez 14% uczestników badania, a także konserwacja ukierunkowana na niezawodność (Reliability Centered Maintenance – RCM) przy zastosowaniu analizy danych operacyjnych, praktykowana w zakładach 8% sondowanych osób.
Korzyści z planowania
Za główne zalety konserwacji planowanej zostały uznane zmniejszone prawdopodobieństwo awarii oraz zminimalizowanie czasu postojów. Mocnymi stronami tej strategii są niewątpliwie: wydłużony czas eksploatacyjny podzespołów, możliwość planowania i harmonogramowania działań związanych z utrzymaniem ruchu, elastyczność w dostosowywaniu częstotliwości przeglądów i konserwacji do planu produkcyjnego.
Praca aż do uszkodzenia
Ciesząca się dużym zainteresowaniem strategia eksploatacji do wystąpienia uszkodzenia polega na podejmowaniu czynności naprawczo-konserwacyjnych dopiero w momencie wystąpienia awarii i zdarzeń niepożądanych związanych z daną maszyną czy urządzeniem. Jeśli działają one bez zarzutu, nie są objęte regularną kontrolą i konserwacjami. Strategia ta jest stosowana w odniesieniu do maszyn o niskim stopniu krytyczności, których awarie i przestoje nie mają większego wpływu na proces produkcyjny bądź których ogólne koszty naprawy są niższe niż koszty działań zapobiegawczych.
Strategia RTF wykorzystywana jest w zakładach realizujących – świadomie bądź nieświadomie – koncepcję reakcyjnego utrzymania ruchu. Nieświadome stosowanie tego podejścia bez analizy i oceny najczęściej powoduje zwiększenie ogólnych kosztów działalności.
Konserwacja reaktywna jest w oczach respondentów atrakcyjna głównie ze względu na niskie koszty początkowe. Zaletą jest również małe zapotrzebowanie na specjalistów utrzymania ruchu w okresie bezawaryjnej pracy parku maszynowego.
W oparciu o stan techniczny
Z kolei utrzymanie ruchu według strategii CBM polega na monitorowaniu stanu technicznego maszyn i urządzeń oraz podejmowaniu decyzji o realizowaniu obsługi technicznej w oparciu o znane wartości charakteryzujące stan techniczny poszczególnych obiektów. Oznacza to, że przeglądy i naprawy nie mają zaplanowanych stałych terminów, lecz są wykonywane na bieżąco według potrzeb. Strategia CBM, w przypadku której działania powinny być oparte na wyznaczaniu optymalnych momentów przeprowadzania obsługi technicznej, umożliwia osiągnięcie dłuższych resursów międzyobsługowych i ograniczenie ryzyka wystąpienia awarii. Zdaniem ankietowanych mocnymi stronami strategii CBM są przede wszystkim: minimalizacja częstotliwości remontów, ogólna efektywność sprzętu oraz większe bezpieczeństwo poszczególnych elementów.
Zalety prognozowania
Strategia PdM zakłada optymalne użytkowanie maszyn i urządzeń przez prognozowanie ich zużycia i wystąpienia możliwych usterek. Skuteczną prognozę zapewnia przede wszystkim doskonalenie procesu prowadzenia prac utrzymania ruchu na podstawie analitycznych wniosków o stanie technicznym parku maszynowego. Prognozowania dokonuje się zwykle przez monitorowanie i ekstrapolowanie wyników badań diagnostycznych i ustalanie granic kluczowych parametrów. Za największe korzyści związane ze stosowaniem strategii PdM uznawane są przede wszystkim: zmniejszenie występowania awarii w porównaniu z systemem planowo-zapobiegawczym, wydłużenie czasu eksploatacji części maszyn i urządzeń oraz zmniejszenie wielkości następstw awarii, a także zmniejszenie kosztów związanych z częściami zamiennymi i robocizną oraz ogólna poprawa bezpieczeństwa pracy.
W celu zapewnienia niezawodności
Strategia RCM polega przede wszystkim na doskonaleniu utrzymania technicznego przez doprowadzenie do realizowania działań optymalnych z punktu widzenia niezawodności. RCM to logiczny ciąg analiz wykorzystywany do określenia wymagań serwisowych dowolnego urządzenia, w warunkach jego eksploatacji zapewniających ciągłą realizację oczekiwań użytkownika. Celem tej strategii nie jest zagwarantowanie całkowitej niezawodności urządzenia jako takiego, lecz zapewnienie takiej jego niezawodności, jakiej wymaga realizacja funkcji, dla której urządzenie to jest wykorzystywane w danych warunkach. W opinii ankietowanych osób do zalet tego rozwiązania z pewnością należą: zminimalizowanie czasu postojów i zmniejszenie awaryjności oraz zwiększenie produktywności.
Wybór strategii UR
Jak deklaruje 38% respondentów, osobą inicjującą wybór określonej strategii utrzymania ruchu w zakładzie był kierownik UR. W pozostałych przypadkach była to decyzja prezesa (19%), dyrekcji (16%), centrali firmy (14%) bądź kierownika produkcji (5%). Co dziesiąty ankietowany przyznał, że nie wie, kto w ich zakładzie był inicjatorem wyboru strategii UR.
Od automatyki do elektryki
W przypadku 57% zakładów uczestników badania praktykowany jest outsourcing utrzymania ruchu. Z pomocy firm zewnętrznych korzysta się głównie w takich obszarach, jak: automatyka (60%), mechanika i instalacja sprężonego powietrza (46%), elektronika (40%), gospodarka smarna i olejowa oraz elektryka (26%).
Argumenty za outsourcingiem UR
Według 60% sondowanych osób największą zaletą korzystania z usług firm zewnętrznych w zakresie utrzymania ruchu jest możliwość skoncentrowania się na podstawowej działalności firmy. Innymi ważnymi argumentami, które zadecydowały o outsourcingu UR w zakładach respondentów, są: dostęp firmy zewnętrznej do specyficznej wiedzy fachowej (46%), gwarancja wysokiej jakości działań utrzymania ruchu, redukcja kosztów utrzymania ruchu oraz zmniejszenie zatrudnienia (34%), brak uzależnienia firmy od osoby (20%) oraz większa wydajność działań UR (14%).
Autorka: Agata Abramczyk
Tekst pochodzi z nr 2/2017 magazynu „Inżynieria i Utrzymanie Ruchu”. Jeśli Cię zainteresował, ZAREJESTRUJ SIĘ w naszym serwisie, a uzyskasz dostęp do darmowej prenumeraty w formie drukowanej i/lub elektronicznej.
