PMI dla Polski utrzymuje się poniżej neutralnego poziomu 50 punktów, w maju wyniósł on 47 punktów. Poziom produkcji spadł 13. miesiąc z rzędu. Pewien pesymizm jest widoczny również w deklaracjach menedżerów firm produkcyjnych, którzy obawiają się szczególnie spadku rentowności.
Wskazuje na to co trzecia firma. Jednym z głównych czynników jest energia, a konkretnie jej koszty, które mogą skutecznie ograniczyć inwestycje w rozwój przedsiębiorstwa – wynika z raportu ABB Energy Insights. Raport opracowano na podstawie wywiadów z 250 menedżerami średnich i dużych polskich przedsiębiorstw z sektora przemysłowego.
Ceny biją po kieszeni
Odpowiadając na pytanie o zagrożenia dla rentowności i konkurencyjności firm, 81 proc. wskazało na rosnące koszty energii. Dla 50 proc. respondentów to duże, a 31 proc. umiarkowane zagrożenie. Wobec wyższych cen energii, 40 proc. firm musiało obniżyć marżę, a 31 proc. zwiększyć ceny wyrobu gotowego.
Długofalowe konsekwencje są jeszcze bardziej niepokojące. W ciągu najbliższych 3 do 5 lat ankietowani spodziewają się przede wszystkim obniżenia rentowności prowadzonej działalności (31 proc.) i ograniczenia ekspansji na inne rynki (14 proc.). 13 proc. respondentów zapowiada rezygnację z modernizacji parku maszynowego.
– Rosnące koszty energii, w połączeniu z obawami firm dotyczącymi obniżenia rentowności i ograniczenia ekspansji na inne rynki, są gotowym przepisem na stagnację. Jeśli firmy zdecydują się na zaniechanie modernizacji i rozwoju swojej infrastruktury i maszyn, może to dodatkowo pogłębić ten problem. Bez nowoczesnych systemów oraz wydajnych procesów polskie firmy będą mieć trudności z utrzymaniem konkurencyjności, tym bardziej, że europejscy konkurenci w wielu przypadkach korzystają już z benefitów jakie dały wdrożenia technologii przemysłu 4.0 – uważa Piotr Szkoda, dyrektor biznesu Przemysłu Energetycznego w ABB w Polsce.
Przemysł potrzebuje energii
Co zrobić, by uniknąć stagnacji? Zdaniem ekspertów konieczne jest opracowanie i wdrożenie strategii, które umożliwią firmom dostosowanie się do tych trudnych warunków. Może to obejmować audyty energetyczne, wsparcie finansowe, ulgi podatkowe dla firm inwestujących w modernizację, a także środki służące promocji efektywności energetycznej i inwestycjom w odnawialne źródła energii. Szczególnie, że ⅕ naszego PKB generuje przemysł, a Polska jest jednym z większych hubów przemysłowych w Unii Europejskiej. Nasza pozycja nie jest jeszcze zagrożona, ale jeśli polski przemysł stanie w miejscu, podczas gdy inne kraje będą nadal inwestować i się rozwijać, możemy mieć kłopoty.
– Polska ma nadal silne atuty, które mogą pomóc jej przetrwać ten trudny okres. Zróżnicowany przemysł, dobrze wykształceni pracownicy oraz strategiczne położenie w centrum Europy, nadal czynią Polskę atrakcyjnym miejscem dla inwestycji. W ostatnich latach wśród polskich firm przemysłowych widać chęć modernizowania się, przedsiębiorcy szukali i szukają rozwiązań zwiększających wydajność i usprawniających procesy produkcyjne, a sprzedaż rozwiązań cyfrowych dla przemysłu rosła rok do roku – mówi Piotr Szkoda.
Postępuje też automatyzacja. Z danych Międzynarodowej Federacji Robotyki (IFR) wynika, że tylko w jednym roku polskie firmy kupiły i zainstalowały 3348 nowych robotów przemysłowych. To 56-proc. wzrost rok do roku. Wysoka dynamika, z jaką polskie firmy inwestowały w roboty przemysłowe sprawiła, że nasz kraj zaliczany jest do grona 15 największych rynków robotyki. To jednak dane za 2021 rok, gdy przedsiębiorstwa miały przed sobą perspektywę realizacji bieżących i zaległych – odłożonych na później przez pandemię – zamówień.
– Przemysł nad Wisłą cały czas się zmienia, ale teraz powinien skłaniać się również ku inwestycjom w efektywność i bezpieczeństwo energetyczne. Czynników zmiany jest wiele, szczególnie w naszej obecnej sytuacji geopolitycznej – podkreśla Piotr Szkoda. Na szczęście, jeśli chodzi o świadomość decydentów w tym obszarze, nie jest najgorzej. Ze wspomnianego badania wynika, że 80 proc. polskich firm przemysłowych podjęło już pewne działania, aby załagodzić skutki wysokich cen energii lub bierze pod uwagę takie działanie. Jednocześnie ponad 70 proc. firm planuje inwestycje zwiększające bezpieczeństwo zasilania.
Dodatkowym motywatorem będzie zaprezentowany niedawno przez Komisję Europejską Net-Zero Industry Act, jasno wyznaczający kierunki rozwoju przemysłu w Europie i ułatwiający proces inwestycji w „zeroemisyjne projekty strategiczne”. Ma to być elementem Europejskiego Zielonego Ładu. Bez względu na to, z jakimi szansami i wyzwaniami się to wiąże, Polska ma wszystko, co potrzebne, aby pozostać konkurencyjnym graczem na europejskiej scenie gospodarczej.
Link do pobrania raportu: https://campaign-el.abb.com/l/961032/2023-02-21/3mvg5
ABB
