Wszystkie stosowane pod ziemią urządzenia muszą być sprawdzone pod kątem ich przeciwwybuchowości, ognioszczelności i odporności na trudne warunki. 31 marca specjaliści prezentowali w Mikołowie (Śląskie) przedsiębiorcom, jak wykonuje się takie testy. Wykłady i prezentacje na ten temat przygotowali specjaliści z Zakładu Bezpieczeństwa Przeciwwybuchowego Kopalni Doświadczalnej „Barbara” w Mikołowie, należącej do Głównego Instytutu Górnictwa (GIG). Kopalnia to jedyny w Europie tego typu podziemny „poligon doświadczalny”, służący przemysłowi wydobywczemu.
Eksperci GIG wskazują, że bezpieczeństwo przeciwwybuchowe to jedno z najważniejszych zagadnień dla bezpiecznej pracy górników. Dlatego każda górnicza maszyna przed rozpoczęciem pracy na dole musi być szczegółowo zbadana i uzyskać stosowny certyfikat. To ważne, bo w środowisku metanowym każda iskra lub przebicie mogą spowodować katastrofę.
Od niedawna GIG jest jedyną w Polsce jednostką certyfikującą materiały i urządzenia w zakresie bezpieczeństwa przeciwwybuchowego, zgodnie ze światowym systemem certyfikacji. Dzięki temu certyfikaty Instytutu w tym zakresie są honorowane na całym świecie, bez konieczności dokonywania dodatkowej oceny.
Taką możliwość GIG uzyskał po długim i trudnym okresie weryfikacji metod badawczych i kompetencji pracowników. Potrzebne były także sięgające kilkudziesięciu tysięcy euro inwestycje w nowoczesny sprzęt. Podczas audytu okazało się, że wiele rozwiązań stosowanych w GIG jest nowatorskich w skali światowej – np. wymyślona przez śląskich specjalistów metoda kalibracji czujników ciśnienia wybuchu.
Rzeczniczka Instytutu Sylwia Jarosławska-Sobór przyznała, że certyfikacja w myśl światowych standardów otwiera GIG-owi drogę do pozyskiwania większej ilości zleceń także z zagranicy, gdzie certyfikacja tego typu jest często dużo droższa.
Zaprezentowany w czwartek przedsiębiorcom system IECEx jest dobrowolnym, ale jedynym uznawanym w świecie systemem potwierdzania bezpiecznej konstrukcji urządzeń przeciwwybuchowych. Certyfikat przyznany Instytutowi obejmuje nie tylko badania i certyfikację urządzeń, ale także nadzór nad ich produkcją u wytwórcy.
Jedną z głównych zasad stosowanych w systemie IECEx jest przejrzystość wymagań procesu certyfikacji. Wydane dokumenty (certyfikaty, skrótowe informacje o badaniach urządzenia oraz ocena systemu produkcji) są jawne – dostępne na stronie www.iecex.com.
Badanie zagrożeń związanych z wybuchami, np. metanu czy pyłu węglowego, to domena Kopalni Doświadczalnej „Barbara”. Fachowcy prezentują tam m.in. zaaranżowane w bezpiecznych warunkach pożary metanu i wybuchy pyłu, kładąc nacisk na profilaktykę w zwalczaniu tych zagrożeń. Jeden z takich pokazów odbył się w czwartek. Pokazowy wybuch pyłu węglowego w sztolni doświadczalnej można zobaczyć także w internecie – np. na portalu YouTube, w profilu Wyższego Urzędu Górniczego.
Obecnie w mikołowskiej kopalni powstaje blisko pół kilometra nowych podziemnych wyrobisk, które będą służyć eksperymentom i badaniom w zakresie nowych technologii węglowych. Rozbudowa to część wartego ponad 160 mln zł projektu, w ramach którego na Śląsku powstaje Centrum Czystych Technologii Węglowych. Przedsięwzięcie realizują wspólnie GIG oraz Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu.
W Kopalni Doświadczalnej „Barbara” badane są także właściwości poszczególnych gatunków węgla; niedawno z sukcesem przeprowadzono tam próbę podziemnego zgazowania węgla w złożu. W przyszłości ma tam powstać nowatorska w skali międzynarodowej instalacja doświadczalna, służąca opracowaniu technologii zgazowania węgla i biomasy dla zastosowań przemysłowych.
