Podczas targów PROTECH’06 odbyło się seminarium Maintech, na którym wystąpiło kilkunastu prelegentów, a udział wzięło około 150 osób. Poniżej zamieszczamy streszczenia tych prezentacji.
Ryszard Nowicki, Bently Nevada
Nowoczesne metody nadzoru stanu technicznego maszyn niekrytycznych
Seminarium otwierające, wygłoszone przez prowadzącego cały cykl seminarium Maintech, poświęcone zakładowemu systemowi wspomagania nadzoru maszyn. Mottem przewodnim wystąpienia było propagowanie hasła, że na okoliczność jednego zadania (w tym przypadku jest to Utrzymanie Ruchu) winien być wykorzystywany jeden system (tu system wspomagania zarządzania stanem technicznym). W ogólności maszyny i urządzenia użytkowane w zakładach możemy podzielić na krytyczne oraz pomocnicze, a prezentacja koncentrowała się na tych ostatnich. Gromadzenie danych o stanie technicznym takich maszyn realizowane jest najczęściej za pomocą systemów przenośnych (drgania, termowizja, badania olejowe etc.) oraz coraz częściej także za pomocą stacjonarnych systemów skaningowych (drgania, temperatura, jakość uszczelnień etc.). Widoczny wyraźnie od początku lat 90. trend we wdrażaniu, także dla maszyn pomocniczych, stacjonarnych systemów nadzoru jest możliwy dzięki systematycznie obniżającym się cenom ich komponentów, a także dzięki systematycznemu wzrostowi (nie tylko w Polsce) kosztów robocizny – co jest nie bez znaczenia w przypadku wykorzystywania bardziej tradycyjnych systemów przenośnych, bowiem wymagają one czynnego zaangażowania człowieka. Dodatkowym argumentem za stosowaniem systemów stacjonarnych jest możliwość łatwego wprowadzania dodatkowej informacji procesowej (takiej jak np. obciążenie) bowiem w wielu przypadkach proces może istotnie wpływać na wartości mierzonych symptomów stanu technicznego i w konsekwencji na jakość formułowanych diagnoz. Do prezentacji włączonych zostało szereg przykładów monitorowania różnych maszyn i urządzeń z grupy maszyn pomocniczych. Pokazano też przykład zastosowania takiego zunifikowanego systemu, który w systemowej bazie danych gromadził nie tylko informacje dla wielu maszyn pomocniczych, ale równolegle i na odpowiednio wyższym poziomie – także dla kilku maszyn krytycznych (agregaty napędzane turbinami gazową oraz parową).
Klaus Findling, holding ABEG
Nowatorski dobór optymalnych łożysk
Jak spośród wszystkich dostawców łożysk wybrać tego, który oferuje najlepszy produkt pod względem ceny i jakości? Przy określaniu optymalnego łożyska zawsze należy brać pod uwagę tak techniczną, jak i ekonomiczną wartość nie tylko samego łożyska, ale i produktu, w którym jest ono wbudowane. Aby profesjonalnie podejść do problemu doboru łożysk, należy uświadomić sobie różnice jakościowe tych samych typów łożysk u różnych producentów. Aby przybliżyć użytkownikowi bogaty rynek łożysk, system ABEG dzieli go na cztery grupy wydajnościowe, wprowadzając miarodajność i przejrzystość dla różnej jakości tych samych typów łożysk. Optymalne łożysko to takie, które w 100% spełnia techniczne wymagania danej aplikacji i niepotrzebnie ich nie przewyższa. Na stronie internetowej firmy ABEG dostępny jest gratisowy program QuickFinder. Jest to program internetowy, funkcjonujący na zasadzie wyszukiwarki w technicznych bazach danych łożysk, będąc m.in. elektronicznym katalogiem łożysk wielu producentów. Podając podstawowe parametry szukanych łożysk, a także opcjonalnie obroty i obciążenia ich pracy, otrzymuje się jako wynik żywotność łożysk w oparciu o teorię prawdopodobieństwa żywotności łożysk. Inną ważną informacją, zwłaszcza dla konstruktorów, jest podanie w programie QuickFinder stopnia popularności danego łożyska na rynku, co pomoże użytkownikom konstruowanych produktów uniknąć zakupu rzadko dostępnych łożysk, które jako niepopularne są bardzo drogie i zmuszają nieraz do zmiany konstrukcji urządzenia.
Jakub Pokorski, IP System Control (IPCS)
Usługi serwisowe dla służb utrzymania ruchu
Chłodna kalkulacja
Oferta serwisowa firmy obejmuje kompleksowe usługi serwisowe z zakresu doboru i dostaw urządzeń, montażu i uruchomień, przeglądów serwisowo-konserwacyjnych, remontów i napraw, pomiarów diagnostycznych urządzeń elektroenergetycznych metodą analizy termowizyjnej, pomiarów elektrycznych, kalibracji aparatury pomiarowej oraz analizy spalin. Regularne wykonywanie przeglądów serwisowo- konserwacyjnych przynosi wymierne korzyści w postaci obniżenia kosztów eksploatacji, zmniejszenia do minimum występowania awarii, wydłużenia żywotności oraz poprawy dyspozycyjności pracy maszyn i urządzeń. Przedstawione zostały dwa produkty:
-
Gefix – doskonały sposób chłodzenia i utrzymania w czystości wnętrz szaf sterowniczych,
-
przetwornice częstotliwości Actimax.
Paweł Rutkowski, Flir Systems AB
Oszczędności przy użyciu kamer termowizyjnych Praktyka poparta przykładami
Oferta firmy Flir to przede wszystkim urządzenia pomiarowe i obserwacyjne wykorzystujące zasadę odbioru niewidzialnego dla oka ludzkiego promieniowania elektromagnetycznego z zakresu podczerwieni i zamianę tegoż promieniowania na obraz widzialny. Oferta obejmuje szeroki wybór kamer termowizyjnych do zastosowań we wszelkich dziedzinach przemysłu. Wykorzystanie termowizji poparte było wieloma przykładami. Rozwój tej technologii oraz produkcja urządzeń napędzana jest przez rynek auto-moto, gdzie jest coraz częściej wykorzystywana. Zastosowanie termowizji jest praktycznie ograniczone naszą wyobraźnią, a nie możliwościami technologicznymi.
Sebastian Jankowski, AIUT Invent
Blondynka w utrzymaniu ruchu – case study na przykładzie systemu informatycznego Maximo
Prezentacja w bardzo specyficzny sposób pokazała, jak proste może być użytkowanie systemu klasy CMMS. Podczas kilku minut szef działu utrzymania ruchu, wracający po kilku dniach nieobecności w zakładzie pracy, prosząc swoją „asystentkę blondynkę” uzyskał jej wsparcie w realizacji typowych dla działań UR oraz odpowiedzi na wiele zagadnień:
-
dowiedział się o kilkunastu najważniejszych kwestiach, śledząc i omawiając zdefiniowane w systemie kluczowe wskaźniki (KPI),
-
pozyskał prognozy i harmonogramy dotyczące planowanych do realizacji prac konserwacyjno- zapobiegawczych,
-
zapoznał się z sytuacją dotyczącą planowanego na najbliższy czas remontu składającego się z kilkunastu połączonych w hierarchie zleceń roboczych,
-
dołączył do tego remontu podrzędną hierarchię zleceń, bazując na zleceniach historycznych i sprawdzonych, zapisanych w systemie najlepszych praktykach i wzorcach dotyczących wymiany części wyposażenia,
-
zapoznał się z planowanymi kosztami dotyczącymi realizacji tego remontu, porównał to z budżetem zaplanowanym na realizacje działań związanych z utrzymaniem ruchu tej części infrastruktury technicznej,
-
uzyskał informacje o zaawansowaniu procedur zakupowych związanych z pozyskaniem potrzebnych do remontu materiałów i usług firm zewnętrznych,
-
otrzymał informację dotyczącą kwoty zamrożonej w materiałach przechowywanych w magazynie,
-
pozyskał wydruk szczegółowego harmonogramu realizacji remontu,
-
uzyskał prognozy finansowe obrazujące stan po zakończeniu planowanego remontu, związane z poniesionymi kosztami i zrealizowanymi transakcjami magazynowymi.
Ten fotograficzny skrót pozwolił na zobrazowanie wykorzystania tego systemu przez kadrę kierowniczo-zarządzającą, która bazuje na informacjach wprowadzanych i zarządzanych przez pozostałych użytkowników systemu Maximo.
W dalszej części zostały przedstawione informacje marketingowe i doświadczenia firmy AIUT Invent w implementacji systemu Maximo zgodnie z oczekiwaniami funkcjonalnymi klientów.
Andrzej Skrzypkowski, AS Instrument Polska
Modułowa budowa systemów diagnostycznych na przykładzie produktów firm SPM Instrument AB i Damalini AB
Tematem seminarium była najnowsza strategia dopasowywania oferty do potrzeb klientów i operatorów systemów do diagnostyki maszyn wirujących. Klasycznym przykładem są jedno- lub wielokanałowe moduły logiczne do indywidualnej kontroli ciągłej maszyn krytycznych. W przypadku przyrządów przenośnych, np. wielofunkcyjnych analizatorów stanu maszyn Leonora, role modułów pełnią funkcje pomiarowe, takie jak pomiar FFT drgań lub wyważanie dynamiczne. To samo dotyczy oprogramowania, gdzie podstawowa konfiguracja programu jest rozbudowywana o zadane moduły funkcyjne, równolegle do bazowego przyrządu pomiarowego. Odpowiednikiem modułów w systemach laserowych do osiowania maszyn i określania geometrii są aplikacje, które w postaci określonych programów są instalowane na potrzeby klientów do jednostki centralnej. Wydaje się oczywiste, że ta tendencja będzie rozwijana, gdyż daje ona szanse na stworzenie systemów diagnostycznych w sposób optymalny, zarówno pod kątem dopasowania się do rzeczywistych potrzeb pomiarowych klientów, jak i do ich umiejętności i wiedzy w tym zakresie. I co nie jest bez znaczenia – do możliwości fi nansowych użytkowników, gdyż ostateczny system pomiarowy może być budowany etapami, rozwijając się wraz z operatorami sprzętu diagnostycznego.
Wojciech Kozak, Loctite
Mariaż chemii z mechaniką – czyli Loctite w przekładni
Przekładnia zębata to jedno z najczęściej spotykanych urządzeń mechanicznych. Znajdziemy je w gabinecie dentystycznym i walcowni stali. Od sprawnej pracy tego zespołu zależy bardzo wiele. Dlatego utrzymanie przekładni w sprawności oraz jej fachowy remont to jedno z podstawowych zadań każdego głównego mechanika. Niezbędnym narzędziem w tej pracy są płynne elementy konstrukcyjne – produkty Loctite. Odpowiednio dobrane i zastosowane – pomogą uszczelnić obudowę i pokrywy przekładni, zregenerować zużyte wałki, zamocować łożyska i koła zębate, zabezpieczyć śruby i nakrętki, ułatwić montaż i demontaż, ochronić przed zatarciem i korozją i… jeszcze więcej.
Anna Pohorecka, Total Polska
Komputerowy program zarządzania gospodarką smarowniczą TIG XP 5
Program TIG XP 5 zarządzający gospodarką smarowniczą ma ok. 700 instalacji na świecie (poza koncernem Total), w Polsce są dwie instalacje – w firmie Lafarge w Małogoszczy i na Kujawach. Program pozwala niewielkim kosztem skutecznie zarządzać gospodarką smarowniczą w zakładzie, a podstawowym celem wdrożenia jest uzyskanie przez przedsiębiorstwo korzyści finansowych. Unikatowość tego programu wynika z tego, że pierwsze wersje tworzone były około 30 lat temu w celu usprawnienia produkcji w fabryce Total. Wciąż bazuje na tych doświadczeniach i jest ciągle udoskonalany.
Wojciech Halkiewicz, Vector
Jak wybrać sprężarkę odpowiednią do potrzeb?
Odpowiedź na to pytanie można oprzeć na 3 etapach: inwentaryzacja obecnego stanu, analiza potrzeb i oczekiwań i porównanie ofert. W I etapie należy sprawdzić, czy system jest optymalny, tzn. czy instalacja jest szczelna, czy ma poprawne przekroje rurociągów, czy jest zamknięta w pierścień, wyposażona w zawory kulowe, czy jest dobrze odwodniona. Po zebraniu tych informacji można przejść do etapu II, tzn. określenia swoich potrzeb i wymagań: ile powietrza zużywa się w m3/min lub m3/h, jaki jest przebieg zmienności zużycia w ciągu miesiąca, tygodnia, dnia, zmiany lub godziny, jakiego ciśnienia wymagasz na swoich odbiornikach minimalnie i maksymalnie, jakie są wymagania jakościowe odbiorników powietrza – tzn. klasa jakości sprężonego powietrza zgodnie z PN-ISO8573.1.
Jeżeli zna się odpowiedzi na wszystkie pytania, to należy przygotować i wysłać zapytanie ofertowe (III etap), m.in. podać swoje zużycie powietrza, ciśnienie robocze w sieci i wymagania co do jakości powietrza, nie sugerując typu i wielkości urządzenia – poprosić o dobór urządzeń, podać maksimum dostępnej mocy przewidzianej na realizację zadania. Należy też zapytać o zapewnienie ciągłości usług i dostaw serwisu, o system zapewnienia jakości, o koszty serwisu przez 7 lat pracy w cyklu 6000 h/rok oraz 8700 h/rok. Do porównania ofert trzeba znać: wydajność przy wymaganym ciśnieniu, moc pobieraną na wale przy pracy „na tłoczeniu”, moc pobieraną na wale przy pracy „na biegu luzem”, sprawność silnika elektrycznego, moc wentylatora, przewidywaną liczbę godzin pracy zakładu rocznie, obciążenie sprężarek, planowany czas eksploatacji urządzenia w latach, koszty serwisu przy założeniu powyższej liczby godzin pracy rocznie, koszty remontu stopni śrubowych i co jaki okres należy je wykonywać.
Podsumowanie powinno dać wynik mówiący, jakie łączne koszty trzeba ponieść na produkcję powietrza. Po ich podzieleniu przez ilość rzeczywiście produkowanych m3 powietrza, uzyska się wskaźnik jednostkowego kosztu produkcji powietrza w [zł/m3]. Dodać należy, że wskaźnik ten kształtuje się w zależności od sprawności, wielkości i obciążenia sprężarek w zakresie od ~0,2 – 0,4 zł/m3. Największy wpływ na jego wielkość ma jednostkowy pobór energii (w [kWh/ m3]), bo aż w około 80%, pozostałe 20% to koszty zakupu, serwisu i instalacji.
Najważniejszy wniosek to konieczność zwrócenia uwagi na energię i jej jednostkowy pobór – to powinno być zasadnicze kryterium wyboru sprężarki. Nie cena jest tu najważniejsza. Pieniądze wydaje się krótko, a nieefektywne zużycie powietrza pozostaje na około przynajmniej 5–7 lat.
Dariusz Dziedziul, Andrzej Piętka, Alfa Laval
Rozwiązania Alfa Laval w zakresie chłodzenia i oczyszczania cieczy przemysłowych
Alfa Laval została założona ponad 100 lat temu przez szwedzkiego wynalazcę Gustafa de Laval. Dziś jest międzynarodową firmą, która zatrudnia 9500 osób w sieci zakładów produkcyjnych, centrów serwisowych i biur sprzedaży na całym świecie. Można śmiało stwierdzić, że nie ma obecnie branży przemysłu, w której urządzenia Alfa Laval nie byłyby obecne.
Podstawowymi urządzeniami produkowanymi przez Alfa Laval na potrzeby szeroko pojętego przemysłu metalowego i obróbki metali są te z zakresu technologii wymiany ciepła i oddzielania odśrodkowego. W obu tych dziedzinach firma Alfa Laval jest światowym liderem. W zakresie wymiany ciepła firma produkuje szeroką gamę wymienników, przede wszystkim płytowych, ale również płaszczowo-rurowych i wentylatorowych. Dzięki położeniu dużego nacisku na badania i rozwój, Alfa Laval nieustannie wprowadza nowe rozwiązania i udoskonala wymienniki, dostosowując się do wciąż rosnących wymagań klientów. Podobna sytuacja występuje w drugiej grupie urządzeń oferowanych dla przemysłu metalowego, czyli w wirówkach stosowanych do odśrodkowego oddzielania cieczy i zanieczyszczeń stałych. Wirówki Alfa Laval stosowane do chłodziw, olejów i innych cieczy przemysłowych stają się coraz częściej korzystną i skuteczną alternatywą dla kosztownych w eksploatacji filtrów.
Krzysztof Krawczyk, Optibelt
Optibelt – produkty, program dostaw. Zobacz, w czym możemy Ci pomóc
Głównym celem prezentacji było przedstawienie programu dostaw i pokazanie istotnych różnic istniejących pomiędzy produktami innych dostawców.
Istotnym faktem są ogromne różnice w tolerancjach długości pasów, np: pas Optibelt SPB 5000 s=c plus wykonany jest z dokładnością ±2 mm, natomiast fi rmy konkurencyjne wykonują swoje pasy z dokładnością ±1%. Ma to istotny wpływ m.in. na naciąg pasów, prostszy montaż i zmniejszenie powierzchni magazynowania bez potrzeby parowania pasów. Drugim parametrem, którym firma Optibelt może się pochwalić, jest wysoka sprawność pasów sięgająca 97% dla pasów klinowych i 98% dla pasów Optibelt Omega (pasy zębate).
Firma Optibelt w swoich rozwiązaniach technicznych proponuje urządzenia przeznaczone do kontroli naciągu pasów, tj. Optikrik dla pasów klinowych oraz mierniki częstotliwości TT3 lub TT mini dla wszystkich rodzajów pasów, w tym zębatych.
Ważnym punktem dla żywotności pasów oprócz poprawnego naciągu jest optymalne ustawienie kół. W tym celu przedstawiony został na Targach PROTECH produkt firmy Optibelt o nazwie Laser Pointer. Jest to prosty i wygodny laser, dzięki któremu w szybki i dokładny sposób możemy ustawić m.in. zbieżność, równoległość kół.
Witold Małota, Marani
Outsourcing sprężonego powietrza System e-monitoringu Tornado
Prezentacja outsourcingu sprężonego powietrza, w tym e-monitoringu Torando, była jedyną opisującą tego typu produkt i rozwiązania. Firma Marani oferuje technologię wytwarzania sprężonego powietrza do przemysłowych zastosowań w celu uzyskania oszczędności energii. Tworzy też koncepcje, projektuje, realizuje inwestycje „pod klucz” i serwisuje urządzenia. Dostarcza rozwiązania finansowania inwestycji i realizuje outsourcing energetyczny.
Sprężone powietrze jest jednym z najdroższych mediów energetycznych, jakie zużywa przemysł, energetyka, szpitale czy zakłady użyteczności publicznej. Każda modernizacja gospodarki sprężonym powietrzem, optymalizacja zasilania i zużycia daje natychmiastowe oszczędności energii elektrycznej i pozostałych kosztów. Bazując na sprawdzonych technologiach i najnowszych zdobyczach techniki światowej, Marani oferuje pełny zakres urządzeń, rozwiązań technicznych i usług do oszczędnego wytwarzania i optymalnego wykorzystania sprężonego powietrza
Marani na zasadach outsourcingu – dostawy medium sprężonego powietrza – przejmuje i prowadzi stacje sprężarek w dużych przedsiębiorstwach przemysłowych. Przedsiębiorstwo działa w oparciu o formułę ESCo (Energy Service Companies), gwarantując swoim klientom oszczędności energii, a ponadto zdecydowane obniżenie bądź wyeliminowanie kosztów inwestycyjnych modernizacji czy budowy źródła produkcji sprężonego powietrza, ponosząc następnie koszty serwisowe.
Na BCM (Business Continuity Management ) w Marani składa się m.in. platforma serwisowa Tornado. System e-monitoringu Tornado umożliwia monitoring, wizualizację i sterowanie pracą sprężarek i dzięki temu uprzedza stany krytyczne nawet z dwutygodniowym wyprzedzeniem.
Jerzy Mikler, The Rogal Institute of Technology, Stockholm, IT-Expert
Poprawa efektywności przedsiębiorstwa – na czym tak naprawdę polega TPM?
Total Productive Maintenance (TPM) jest programem poprawy efektywności procesów produkcyjnych opracowanym przez Japan Institute of Plant Management. Program obejmuje wiele kierunków działania. Pierwszym etapem jest przygotowanie gruntu poprzez uporządkowanie stanowisk pracy i zdefi niowanie zachodzących na nim procesów (5S). Następny etap to systematyczna praca nad identyfikacją i usuwaniem problemów prowadzących do zakłóceń procesu produkcyjnego oraz stałe podnoszenie dostępności i efektywności maszyn i urządzeń. Odbywa się to przy ścisłej współpracy produkcji i działu UR. Celem jest całkowita eliminacja wszelkiego rodzaju strat mocy przerobowych – włączając w to awarie, przezbrojenia, regulacje, bieg jałowy, krótkie przestoje, braki, poprawki oraz straty przy rozruchu. Innymi ważnymi częściami programu są: ograniczanie potrzeb utrzymania ruchu, wczesne zarządzanie zasobami, zarządzanie jakością oraz nieustanny rozwój kompetencji. TPM optymalizuje cały cykl życia urządzeń i jest ogólnozakładowym, podstawowym systemem do przeciwdziałania wypadkom, awariom i przestojom. Przełomową strategią w TPM jest przyznanie zadaniom utrzymania ruchu wyższego priorytetu niż realizacji zadań produkcyjnych.
Kluczowym wskaźnikiem czynionych postępów jest całkowita efektywność urządzeń (OEE) będącą miarą tego, co urządzenie produkuje w porównaniu z tym, co powinno produkować. Wskaźnik OEE pozwala na pomiar skuteczności pracy zespołów, ciągłe ulepszanie oraz ustalanie kolejności dalszych ich prac.
Bartosz Soroczyński, Polska Grupa Konsultingowa
