Dozymetria środowiskowa zajmuje się pomiarami niezbędnymi dla zapewnienia bezpieczeństwa radiologicznego pracownikom i ludności cywilnej oraz radiologicznego monitoringu obiektów i terenu. Najnowocześniejsze metody pomiarowe doskonalą i rozwijają badacze zaangażowani w projekt, który uzyskał dofinansowanie I konkursie Programu Badań Stosowanych Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Projekt „Modułowego systemu luminescencyjnego dla ochrony przed promieniowaniem i dozymetrii retrospektywnej” realizuje konsorcjum, w skład którego wchodzą: Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Instytut Fizyki-Centrum Naukowo-Dydaktyczne Politechniki Śląskiej (IF-CND), Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk im. H. Niewodniczańskiego i Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK).
Kwota globalna, o którą wnioskowali badacze to 2 887 671 zł, z czego 602 tys. zł otrzyma UMK, gdzie badaniami kieruje dr hab. Alicja Chruścińska – poinformował przedstawiciel uczelni Andrzej Romański. Kwota dofinansowania dla IF-CND wynosi około 1 mln złotych, a kierownikiem lokalnym jest tam dr inż. Grzegorz Adamiec.
Jedną z najnowocześniejszych, szybko rozwijających się technik pomiarowych jest dozymetria luminescencyjna oparta głównie na metodzie optycznie stymulowanej luminescencji – OSL.
Celem przedsięwzięcia dofinansowanego przez NCBR jest badanie i optymalizacja modułu grzania i kontroli temperatury oraz opracowanie i badanie nowych metod stymulacji optycznej w pomiarze OSL.
Badacze zaangażowani w projekt chcą zdobyć wiedzę i umiejętności, które pozwolą na opracowanie polskiego luminescencyjnego systemu do pomiarów dozymetrycznych oraz do zastosowania w datowaniu luminescencyjnym.
Badania stosowane z zakresu ochrony radiologicznej znajdują wiele uzasadnień. Promieniowanie jonizujące (alfa, beta, gamma, promienie X) jest szeroko stosowane w medycynie – podczas radioterapii czy tomografii komputerowej. Wykorzystuje się je w nauce, przemyśle i systemach bezpieczeństwa – choćby w portach lotniczych czy punktach kontroli granicznej. Plany rozwoju energetyki jądrowej w Polsce przewidują uruchomienie pierwszych elektrowni jądrowych już w roku 2020. To wszystko pociąga za sobą konieczność stałego zwiększania bezpieczeństwa pracowników i ludności cywilnej.
Na konkurs NCBR wpłynęło 1 140 wniosków, z których 1080 zostało skierowanych do oceny merytorycznej, spośród których 734 wnioski uzyskały ocenę pozytywną. Rada Centrum przeznaczyła na I konkurs kwotę ok. 600 mln złotych, co pozwoli na finansowanie 189 projektów.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju sfinansuje trzy projekty naukowe z udziałem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, których wyniki będą mogły znaleźć zastosowanie w przemyśle. Powstanie optoelektroniczny system czujników zdolnych wykryć markery chorobowe w wydychanym powietrzu, rozwijane będą nowoczesne metody optyczne do badania zmian w układach biologicznych oraz systemy ochrony radiologicznej.
