Analiza zwrotu z inwestycji w systemy klasy CMMS
Wiele polskich przedsiębiorstw planuje wdrożenie systemów klasy CMMS (ang. Computerised Maintenance Management System), analizuje potencjalne korzyści wynikające z ich wprowadzenia, a tym samym stara się określić ROI (ang. Return on Investment – zwrot z inwestycji) dla projektu informatyzacji procesów związanych z utrzymaniem ruchu. W skrócie, współczynnik ROI wylicza się na podstawie porównania korzyści finansowych wynikających z wprowadzenia systemu informatycznego do jego całkowitych kosztów wdrożenia i utrzymania. Istotnym problemem jest określenie rzeczywistych oszczędności wynikających z wdrożenia systemu, ponieważ są one zależne m.in. od branży, specyfiki posiadanej infrastruktury technicznej, a w szczególności od poziomu organizacji działu utrzymania ruchu przed wprowadzeniem systemu. Należy podkreślić, iż przy odpowiednio dużej wielkości przedsiębiorstwa nie ma praktycznie możliwości optymalnego zarządzania utrzymaniem ruchu bez zastosowania rozwiązań informatycznych. Dodatkowym problemem jest to, iż bez wdrożonego systemu klasy CMMS trudno jest odpowiedzieć na szczegółowe pytania dotyczące kosztów związanych z gospodarką remontową. W większości przedsiębiorstw poziom szczegółowości księgowania kosztów jest bardzo niski, co utrudnia przygotowanie danych finansowych do obliczenia ROI. W związku z tym, bardzo trudno jest odpowiedzieć na przykład na pytanie: ile realnie kosztuje przestój danej maszyny? A jak wiadomo parametr ten może mieć duży wpływ na uzyskany wynik dla współczynnika ROI. Na wstępnie należy określić sposób, w jaki będziemy określać współczynnik. Można skorzystać z metod charakterystycznych dla obliczania zwrotu z inwestycji w systemy odpowiedzialne za informatyzację procesów w innych obszarach przedsiębiorstwa:
Na podstawie przeprowadzonych projektów w różnych branżach zostały poniżej przedstawione przykładowe korzyści oraz obszary, w których istnieje możliwość uzyskania oszczędności wynikających z wdrożenia systemu klasy CMMS. Bardzo istotne wydaje się określenie okresu, dla którego będą przeprowadzane obliczenia. Możemy także poszukiwać okresu, dla którego koszty wdrożenia i utrzymania systemu zostaną pokryte przez uzyskane oszczędności. Raport opublikowany przez ARC Advisory Group w 2002 roku pokazał, że 90% dostawców systemów klasy CMMS szacuje zwrot z inwestycji na pierwszy rok od wdrożenia systemu, a 60% na zwrot w drugim roku. Należy jednak pamiętać, iż niektóre z przedstawionych korzyści (np. wydłużenie okresu użytkowania maszyn) zaobserwować będzie można tylko w dłuższym okresie. Istnieją urządzenia, których czas życia jest bardzo krótki w związku z intensywną eksploatacją. Pojawia się tu jednak ponownie kwestia specyfiki różnych branż mającej wpływ na uzyskane wyniki. Dodatkowo, określanie strat wynikających z niedotrzymania zakontraktowanych dostaw do kluczowych odbiorców lub określenie strat związanych z niską jakością wynikającą z nieprawidłowej eksploatacji może być dla dużej liczby przedsiębiorstw wręcz niemożliwe. W związku z tym, należy przygotować dedykowane analizy charakterystyczne dla danej branży i tym samym przedsiębiorstwa planującego wdrożenie.
Korzyści wynikające z wdrożenia systemu klasy CMMS zostały podzielone na dwie grupy: korzyści biznesowe oraz techniczne. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż podobnie jak koszty związane z wdrożeniem systemu, tak samo korzyści będą osiągały różne wartości dla kolejnych lat, których dotyczy analiza. Należy zsumować wszystkie korzyści dla całego okresu i podzielić je przez liczbę lat. Podobnie należy zrobić z wszystkimi kosztami związanymi z zakupem licencji, wdrożeniem oraz utrzymaniem systemu w całym okresie, dla którego opracowywana jest analiza.
Autor: Bartosz Soroczyński
