Poziom zaawansowania polskiego przemysłu coraz bardziej zbliża się do poziomu zachodnich gospodarek. Ubiegły rok stał pod znakiem silnych inwestycji w moce wytwórcze, automatyzację oraz digitalizację. Warto jednak zaznaczyć, że w Polsce proces cyfrowej transformacji przebiega wciąż nadzwyczaj powoli. Mimo że przedsiębiorcom nie brakuje motywacji, aby budować fundamenty czwartej rewolucji przemysłowej, mamy jeszcze wiele do nadrobienia.
2019 będzie dla rodzimego przemysłu rokiem zmian. Głównymi tego czynnikami stały się robotyzacja, automatyzacja, wdrażanie technologii Big Data oraz Internetu Rzeczy, które optymalizują koszty i zwiększają efektywność. Także wypracowanie efektywnej strategii zużycia energii elektrycznej to dla polskiego przemysłu przełomowe wyzwanie.
Automatyzacja i robotyka – fundamenty Przemysłu 4.0
W Polsce poziom wdrażania koncepcji czwartej rewolucji przemysłowej, czyli Przemysłu 4.0, znajduje się jeszcze na niskim poziomie zaawansowania. Ubiegły rok pokazał jednak, że świadomość polskich przedsiębiorców dotycząca konieczności zmian powoli rośnie. Coraz większe zainteresowanie zyskuje nad Wisłą robotyzacja i automatyzacja, która globalnie stanowi jeden z najbardziej rozwojowych czynników wdrożenia koncepcji Przemysłu 4.0.
Według szacunków Międzynarodowej Federacji Robotyki (IFR) za dwa lata na świecie miałoby pracować 3 mln robotów przemysłowych. Rzeczywistość wyprzedziła jednak prognozy ekspertów. Do 2018 roku na rynku pojawiło się aż o 90 tys. więcej automatów, niż prognozowano. Proces robotyzacji i automatyzacji w Polsce jest zależny od ogólnej kondycji przemysłowej, perspektyw rozwoju, potencjału inwestycyjnego oraz uwarunkowań rynku pracy. W 2019 roku wszystkie czynniki tworzą perspektywiczną prognozę rozwoju robotyzacji i automatyzacji polskiego przemysłu. Fakt, że w tej dziedzinie Polska jest na znacznie niższym poziomie niż zachodnie gospodarki, powoduje, iż nasz rynek ma potężne szanse rozwoju i implementacji najnowszych rozwiązań. Prym w tym zakresie w 2019 roku będą wiodły przedsiębiorstwa z sektora spożywczego i maszynowego.
Internet Reczy – rozszerzona rzeczywistość
W 2018 roku obserwowaliśmy w Polsce wzrost świadomości roli technologii w nowoczesnej produkcji. Wpływ na to ma przede wszystkim Internet Rzeczy, który umożliwia szerszą wymianę informacji, zdalne sterowanie maszynami, a w konsekwencji analizę wszelkich procesów produkcyjnych i ich optymalizację. Internet Rzeczy i sztuczna inteligencja pozwalają przewidzieć usterki, umożliwiają ich szybszą naprawę, zwiększają produktywność i obniżają koszty. Lokalne analizy, dostosowane oprogramowanie oraz podgląd w czasie rzeczywistym usprawniają produkcję i podnoszą poziom bezpieczeństwa.
Wśród polskich przedsiębiorców można zaobserwować coraz większe zainteresowanie tzw. systemami rozszerzonej rzeczywistości, które dzięki IoT analizują duże ilości danych gromadzonych w chmurze i na tej podstawie pomagają optymalizować działania operacyjne.
Big Data – analiza pod znakiem Data Science
Optymalizacja, monetyzacja i analiza to pojęcia, które coraz więcej polskich menedżerów z branży przemysłowej wymienia jako najważniejsze korzyści z wdrożenia jednej z kluczowych koncepcji Przemysłu 4.0 – analizy dużych strumieni danych. 2018 rok pokazał, że polskie zakłady przemysłowe coraz częściej wykorzystują analizę dużych strumieni danych – Big Data – w procesach produkcyjnych i logistycznych. Różnorodność dostępnych źródeł danych stanowi jednak dla polskiego przemysłu trudność w stosowaniu i wdrażaniu systemów analitycznych. Większość firm z branży przemysłowej skarży się na brak specjalistycznej wiedzy, aby móc wykorzystać duże zbiory danych do dalszej analizy. 2019 rok będzie stał pod znakiem dynamicznego rozwoju tego sektora.
Wraz z rozwojem Big Data coraz większe znaczenie będzie odgrywać Data Science (nauka o danych), obejmująca metody zbierania, analizowania, segmentowania i interpretowania danych, opierające się na Internecie Reczy, nie tylko w procesach produkcyjno-logistycznych. Polski przemysł jest chłonny rozwiązań Data Science z zakresu kontroli jakości, sprzedaży, zarządzania zasobami ludzkimi oraz efektywnością energetyczną. Z danych firmy badawczej MRC wynika, że globalny rynek rozwiązań z dziedziny nauki o danych będzie się charakteryzował 36-procentowym wzrostem przez najbliższe 3 lata. W 2022 roku jego wartość będzie wynosiła 128,2 mld dolarów.
Efektywność energetyczna – ekonomia i regulacje
Zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej do 2020 roku emisja CO2 ma zostać zmniejszona o 20%. Pod koniec 2018 roku to właśnie sektor przemysłowy jako pierwszy doświadczył konsekwencji wynikających ze wzrostu hurtowych cen energii elektrycznej. Złożyły się na nie zarówno wysokie ceny węgla, jak i koszty emisji gazów cieplarnianych. Coraz więcej przedsiębiorstw w Polsce rozpoczęło w ubiegłym roku realne poszukiwania alternatywnych rozwiązań mających na celu poprawę efektywności energetycznej. Zdaniem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (PSEW) źródła odnawialne mogą się stać dla przemysłu pewną i tańszą alternatywą, czego dowodem są aukcje dla mocy wiatrowych z listopada 2018 roku, gdzie cena zakontraktowanej energii nie przekraczała 200 zł za MWh. Co ciekawe – jak wskazuje PSEW – dla bloków węglowych koszt wytwarzania jest o ponad połowę większy, rzędu 350 zł za MWh.
Polski przemysł nie jest w stanie uchronić się przed globalnymi trendami ograniczania emisji CO2 i rozwoju odnawialnych źródeł energii. Ponadto branża jest obecnie na etapie wypracowania długoterminowej metody zabezpieczenia stałego poziomu cen energii w celu redukcji ich udziału w całkowitych kosztach firmy. Tym bardziej że zużycie energii elektrycznej w Polsce wzrosło w 2018 roku o blisko 1,7% i osiągnęło najwyższy poziom w historii – niemal 171 TWh – wynika informacji Polskich Sieci Elektroenergetycznych. 2019 rok będzie stał także pod znakiem potrzeby stopniowej dekarbonizacji kluczowych gałęzi przemysłu, co ma znaczenie nie tylko z ekonomicznego punktu widzenia, ale także z perspektywy regulacji nakładanych na firmy.
Ireneusz Martyniuk jest wiceprezesem Rynku Przemysłu Middle Eastern Europe Cluster w firmie Schneider Electric.
