Gdy wydarzy się wypadek, bardzo ważne jest, aby mieć gotowy plan awaryjny. Amerykański Narodowy Instytut Standaryzacyjny (ANSI) ustanowił zalecenia dotyczące pracy urządzeń prysznicowych i służących do płukania oczu, jak też ich utrzymania i testowania.
Urządzenia ratunkowe muszą być w razie wypadku łatwe do zlokalizowania. Dobre oświetlenie, jasne kolory urządzeń i oznaczeń mogą pomóc znaleźć myjkę do przemywania oczu czy też prysznic
Lokalizacja urządzeń ratunkowych
Fruwające szczątki, chemikalia i gazy to tylko przykłady niebezpieczeństw czyhających na ludzi pracujących w fabrykach. Nawet środki czyszczące, które zwykle znajdują się w pomieszczeniu gospodarczym, są zagrożeniem dla personelu sprzątającego. Gdy zidentyfi kujemy potencjalne zagrożenia wymagające użycia prysznica lub urządzenia do płukania oczu, ważne jest, aby znajdowały się one we właściwym miejscu.
Standard ANSI Z358.1 wymaga, aby urządzenia ratunkowe były umieszczone w dobrze oświetlonym i łatwym do zlokalizowania miejscu, pomalowane na jasny kolor, a także by dostęp do nich był możliwy w czasie nie dłuższym niż 10 sekund ze względu na to, że ofi ara może ulec panice, cierpieć z bólu, źle widzieć lub nie móc się szybko poruszać. Urządzenia te powinny być instalowane w bezpośrednim sąsiedztwie zagrożeń silnymi zasadami lub kwasami.
Aby uniknąć przedłużania kontaktu z zagrożeniem, które może zwiększać obrażenia pracownika już znajdującego się w stanie zranienia, nie powinno być żadnych przeszkód pomiędzy potrzebującym a urządzeniami ratunkowymi. Można się skonsultować z doradcą ds. bezpieczeństwa pracy co do najlepszego ulokowania urządzeń.
Prysznice czy myjki?
Jednym z najważniejszych aspektów wyboru urządzeń zapobiegawczych jest dopasowanie ich do rodzaju zagrożenia. Zagrożenia mogą mieć różne pochodzenie. Aby je przeanalizować, można poprosić o pomoc własny personel, dostawców chemikaliów, inżynierów produkcji, personel medyczny. Ostatecznie, właściciel ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo w hali fabrycznej. Ważne jest, aby wybrać produkty, które spełniają normę ANSI Z358.1-2004, poprawnie je zainstalować i utrzymywać w sprawności. Wszystkie produkty powinny mieć certyfikaty wydane przez stronę trzecią.
Tam, gdzie występują substancje niebezpieczne i zagrożone kontaktem z nimi lub potencjalnym zranieniem są większe obszary ciała, powinno się zainstalować prysznic lub deszczownicę. Ponieważ jednak woda wypływająca z prysznica nie jest właściwa do przemywania oczu, prysznic nie może zastąpić osobnego urządzenia do płukania oczu. Jeśli występuje zagrożenie dla oczu, wymagana jest kombinacja prysznica z myjką do oczu.
Miejsce instalacji
Ważne jest, aby posiadać właściwe narzędzia i części nim przystąpimy do instalacji urządzeń. Należy zapoznać się z instrukcją obsługi dostarczoną przez producenta, gdzie powinna być podana kompletna lista potrzebnych elementów i narzędzi. Przed dokonaniem jakichkolwiek zmian należy skonsultować się z producentem.
Jeśli instalujemy urządzenia, podłączając je do instalacji hydraulicznej, należy zastanowić się, jak doprowadzić czystą i odprowadzić zużytą wodę. Woda powinna być dostarczana pod ciśnieniem 2 atmosfer (30 PSI). Rozmiar rury dostarczającej wodę powinien być identyczny z tym, jaki jest podany w instrukcji producenta. Jeśli rozmiar rur doprowadzających zostanie zmniejszony, może to spowodować niedostateczny przepływ wody, zwłaszcza przy spadku ciśnienia.
Prysznice powinny zapewniać przepływ minimum 90 litrów na minutę, a urządzenia do czyszczenia oczu co najmniej jeden litr na minutę. Większość urządzeń do mycia oczu wymaga przyłączy z przepływem 12 do 16 litrów na minutę dla uzyskania wystarczającego efektu mycia.
Dostarczanie letniej wody
Dodatkowo, oprócz właściwego ciśnienia, urządzenia wymagają odpowiedniego podgrzania wody. Dokładna temperatura powinna być w każdym przypadku ustalona ze specjalistą. W zależności od zastosowania ANSI sugeruje użycie wody o temperaturze 15–37 stopni Celsjusza. Zbyt gorąca woda może wzmagać reakcje chemikaliów ze skórą. W zbyt chłodnej może być trudno wytrzymać korzystającej osobie przez wymagany czas 15 minut. Jednak w razie wypadku lepiej skorzystać z zimnej wody, niż nie mieć jej wcale. Jeśli są zainstalowane zawory odcinające (na wypadek konserwacji i naprawy), należy się upewnić, że nie mają do nich dostępu osoby postronne, mogące przypadkowo je zamknąć.
Odprowadzenie wody
Obowiązkowe jest właściwe odprowadzenie wody. Prysznic może powodować potrzebę odprowadzenia znacznej ilości wody w ciągu 15 minut działania. Jeśli nie ma odpływu, woda zbierająca się wokół urządzenia może powodować zagrożenie poślizgnięciem, szkody w urządzeniach i budynku.
Cotygodniowe testowanie
Bardzo ważne jest, aby obsługa techniczna była poinstruowana o wymaganym sprawdzaniu urządzeń, ich konserwacji i obsłudze. Kopia dokumentacji instalacyjnej powinna być przechowywana. Standardy ANSI wymagają testowania cotygodniowego i corocznego.
Urządzenia podłączone do instalacji wodnej powinny być sprawdzane co tydzień, czy jest właściwe doprowadzenie wody. Oprócz upewnienia się, że urządzenia działają, kluczowe jest usunięcie wszelkich osadów oraz przepłukanie rur czystą wodą. Rury wodociągowe projektowane są z myślą o częstym używaniu. Przepływ wody powoduje, że uszczelnienia, odpływy nie wysychają, a zawory pracują bez oporów. Zbyt długie nieużywanie rur odpływowych może powodować, że zaczną się wydobywać brzydkie zapachy z rur kanalizacyjnych.
Urządzenia z własnym zbiornikiem powinny być także doglądane cotygodniowo, nie wymagają jednak testowania pracy. Zawierają ograniczoną ilość wody i testy powodują jej ubytek. W rezultacie może się okazać, że jest jej zbyt mało, gdy zachodzi realna potrzeba użycia prysznica przez 15 minut. Urządzenia z własnym zbiornikiem powinny być sprawdzane, a ciecz uzupełniana lub wymieniona w razie potrzeby. Niezależnie od tego wszystkie urządzenia powinny być raz do roku w pełni sprawdzane, zgodnie z wymaganiami normy ANSI. Należy sprawdzić ciśnienie doprowadzanej wody, jej przepływ osobno do prysznica i do urządzenia do mycia oczu. Strumień do mycia oczu i twarzy powinien być sprawdzony, czy jest właściwy i zapewnia właściwe mycie. Pomoce do sprawdzania poprawności strumienia są dostępne u producentów. Powinno się także ponownie zastanowić nad lokalizacją, doborem samych urządzeń i ich stanem technicznym. Wszystkie te czynności muszą się znaleźć w rocznym planie przeglądów technicznych. Należy sprawdzić:
-
Czy zagrożenia występują w tych samych miejscach, jak jest to opisane w planie postępowania na wypadek awarii?
-
Czy procesy nie zostały zmienione w sposób zwiększający zagrożenie dla pracowników?
-
Czy nie powstała potrzeba zainstalowania dodatkowych urządzeń, aby spełnić zasadę dostępu w ciągu 10 sekund?
-
Czy wszyscy pracownicy byli poinformowani o lokalizacji urządzeń, przeszkoleni w ich obsłudze oraz sposobie informowania o zagrożeniach i wypadkach, wzywaniu dodatkowej pomocy medycznej?
-
Czy droga dostępu do urządzeń ratujących jest wolna?
Właściwa instalacja urządzeń ratujących powinna zostać skontrolowana, a same urządzenia powinny być sprawdzone pod względem wycieków i korozji. Należy sprawdzić, czy temperatura doprowadzanej wody jest właściwa do stosowania wobec używanych chemikaliów.
Najbardziej krytycznym elementem każdego planu awaryjnego jest zapewnienie, że wszyscy pracownicy, w tym personel naprawczy, są poinformowani o umiejscowieniu i sposobie użycia urządzeń ratowniczych. Plan awaryjny oznacza nie tylko sprawne i właściwe wyposażenie, ale także, przygotowanie na najgorsze.
UR
Rebecca Geissler jest kierownikiem działu produktów ratowniczych Bradley Corporation, wiodącego producenta ratowniczych urządzeń hydraulicznych, akcesoriów czystościowych, opakowań plastikowych.
Artykuł pod redakcją Andrzeja Sobczaka
 
Akty prawne w Polsce
W Polsce obowiązuje rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia. (Dz. U. z dnia 10 września 1997 r.) z późniejszymi zmianami, które określają „wymagania dotyczące sporządzania kart charakterystyki niebezpiecznych substancji chemicznych”. Taka karta zawiera informacje o działaniu szkodliwych substancji oraz przeciwdziałaniu ich skutkom. Często spotykane jest wymaganie płukania skóry lub oczu przez określony czas lub do minięcia objawów.
Jest również rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 31 marca 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. 2003 nr 80 poz. 725). Jednak nie przewidziano w nim urządzeń, o których mowa w artykule. |
Autor:
Rebecca Geissler, Bradley Corporation, USA