Produkty smarne: kompatybilność–zamienność

Za kompatybilne uważa się produkty, które można mieszać bez negatywnego wpływu na właściwości eksploatacyjne. Podstawowymi kryteriami przy doborze alternatywnego środka smarnego jest temperatura pracy, wymagana lepkość oraz kompatybilność z dotychczas stosowanym produktem. Pojęcia mieszalność i kompatybilność są często stosowane zamiennie. Mieszalność jest pojęciem węższym i dotyczy tylko substancji płynnych.

Rys. 1. Rysunek ilustruje wymiary róźnych cząstek w porównaniu

z 1 mikronem (mikrometrem). Typowe prześwity w skojarzeniach trących łożysk tocznych to 0,1 do 1 mikrona, w łożyskach poprzecznych 0,5–100 mikrona w przekładniach z´batych 0,1 mikrona

Ze względu na często występujące nieporozumienia związane z mieszalnością olejów silnikowych, API (American Petroleum Institute) w przewodniku z 2002 r. dotyczącym olejów silnikowych opublikował następujące sformułowanie na temat mieszalności olejów: jeśli zachodzi konieczność zmieszania olejów różnych marek, należy mieszać oleje o tej samej klasie lepkości i tej samej klasie jakościowej API, tak aby uzyskać te same właściwości eksploatacyjne.

O ile w przypadku olejów samochodowych, mieszalność olejów jest badana, a producenci olejów oraz producenci samochodów dopuszczają mieszanie produktów różnych wytwórców w ramach tej samej klasy jakościowej, o tyle w przypadku produktów przemysłowych nie jest to stosowane. Chociaż można zakładać, że jeśli olej spełnia wymagania tej samej klasy jakościowej, np. wg ISO, lub wymagania tej samej specyfikacji, czy też wymagania producenta sprzętu, że będzie on mieszalny i kompatybilny z dotychczas stosowanym olejem.

Autor: Halina Gawrońska