W 2011 roku wielkość sprzedaży firmy Solaris Bus & Coach po raz pierwszy przekroczyła 1200 pojazdów. Firma kolejny rok z rzędu utrzymała pozycję lidera polskiego rynku autobusowego oraz umocniła swoją pozycję w branży na kontynencie europejskim. Solaris w minionym roku sprzedał także pierwsze pojazdy szynowe. Największą ubiegłoroczną premierą była prezentacja autobusu z napędem elektrycznym Solaris Urbino electric.
Rok 2011 był rekordowy jeśli chodzi o sprzedaż podpoznańskiego producenta pojazdów komunikacji miejskiej. Z fabryki autobusów i trolejbusów wyjechało do klientów łącznie 1205 pojazdów. W porównaniu z rokiem 2010 oznacza to wzrost sprzedaży o 85 pojazdów (7,5%). Wzrosły także przychody spółki. W 2011 roku wyniosły one 1.523.357.357 złotych i w porównaniu z ubiegłym rokiem były wyższe o 17,3%.
Wykres: sprzedaż autobusów i trolejbusów marki Solaris w sztukach, w latach 2002-2011
Solaris w Polsce…
Jeszcze nigdy do tej pory Solaris nie sprzedał w jednym roku w Polsce ponad pięciuset autobusów. Dokładna liczba pojazdów dostarczonych do krajowych przewoźników to 516 sztuk (w tym 25 trolejbusów). Taki wynik po raz kolejny pozwolił Solarisowi utrzymać pozycję lidera polskiego rynku autobusowego. W segmencie niskopodłogowych autobusów miejskich spółka zdobyła aż 53-procentowy udział w rynku. Największymi zamówieniami zrealizowanymi w ubiegłym roku były dostawy do: Warszawy (148 sztuk), Poznania (59 sztuk), Łodzi (45 sztuk) oraz Białegostoku (35 sztuk).
Wykres: Udział firmy Solaris w rynku autobusów niskopodłogowych w Polsce w roku 2011, (źródło JMK Analizy Rynku autobusów)
…i za granicą
Podobnie jak w latach ubiegłych, głównym rynkiem eksportowym firmy Solaris były Niemcy. Do sąsiadów zza zachodniej granicy pojechało aż 248 Solarisów. Dzięki takiemu wynikowi sprzedaży Solaris na rynku autobusów miejskich w Niemczech zdobył aż 10 procent udziałów. To najlepszy wynik spośród wszystkich nie-niemieckich producentów sprzedających swoje autobusy w tym kraju. Kolejnymi rynkami eksportowymi pod względem liczby sprzedanych pojazdów były: Francja, Szwecja, Czechy i Włochy. Na tym ostatnim z wymienionych rynków Solaris zwiększył swój udział do 12%.
Wykres: Sprzedaż firmy Solaris w sztukach w roku 2011
Tramwaje marki Solaris
W roku 2011 firma Solaris rozpoczęła realizację kontraktu na dostawę 45 tramwajów Solaris Tramino dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu. Do końca minionego roku firma dostarczyła 23 tramwaje do Poznania. Dostawy wszystkich 45 pojazdów zakończą się do końca maja 2012. Na uwagę zasługuje rewelacyjnie wysoka dyspozycyjność techniczna poznańskich Tramino.
– Każdy z pierwszych piętnastu sztuk tramwajów Tramino przejechał ponad 80 tys. kilometrów. Ich dyspozycyjność techniczną oceniamy bardzo dobrze. Kształtuje się ona na poziomie 99% – ocenia Solarisy Tramino Jan Firlik, Dyrektor Pionu Przewozów Tramwajowych w poznańskim MPK.
– Wysoka dyspozycyjność techniczna tramwajów dla poznańskiego MPK jest potwierdzeniem naszych kompetencji nie tylko na rynku autobusowym i trolejbusowym, ale także w segmencie branży pojazdów szynowych – dodaje Krzysztof Olszewski, Przewodniczący Rady Nadzorczej MPK w Poznaniu.
Wysoka sprawność techniczna poznańskich Tramino to nie jedyny sukces firmy Solaris w zakresie pojazdów szynowych w roku 2011. W lipcu ubiegłego roku spółka podpisała bowiem umowę z przewoźnikiem tramwajowym w Jenie w Niemczech na dostawę pięciu dwukierunkowych tramwajów.
– Nasza oferta została uznana za najlepszą spośród kilku zgłoszonych do przetargu. Pojazdy marki Solaris są już znane w Jenie, ponieważ w latach 2009-2011 dostarczyliśmy tam czternaście autobusów. Ich jakość i niezawodność z pewnością były dobrymi referencjami dla naszej oferty tramwajowej. Zwycięstwo w przetargu na dostawę tramwajów przez polską firmę na niemieckim rynku to z pewnością ogromny sukces, ale także ogromna odpowiedzialność. Mamy również nadzieję, że to obiecujący początek dla sprzedaży naszych tramwajów na rynkach europejskich – powiedziała Solange Olszewska, Prezes Zarządu firmy Solaris.
Dodajmy, że firma Solaris jako pierwszy polski producent tramwajów podpisał kontrakt z niemieckim przewoźnikiem. Realizacja zamówienia zaplanowana jest na rok 2013.
Premiery produktowe w roku 2011
Niewątpliwie najbardziej innowacyjnym produktem zaprezentowanym przez firmę Solaris w ubiegłym roku był Solaris Urbino electric – autobus z napędem elektrycznym. Polska premiera tego autobusu podczas targów Transexpo w Kielcach oraz zagraniczna na targach Busworld w belgijskim Kortrijk, spotkała się z ogromnym zainteresowaniem w branży.
– Kilka tygodni po premierze mieliśmy bardzo dużą liczbę zapytań od klientów o możliwości dostaw tego pojazdu. Jedno z miast Europy zachodniej myśli nawet w perspektywie kilku lat o całkowitej zamianie dotychczasowych autobusów spalinowych na autobusy elektryczne. Na razie to wstępna, ale bardzo obiecująca faza rozmów – mówi Małgorzata Olszewska, Dyrektor Sprzedaży i Marketingu w firmie Solaris.
Solaris Urbino electric jest niezwykle cichy, nie emituje spalin, wyróżnia się nowoczesnym wyglądem. Jednym z głównych wyzwań przed jakim stanęli konstruktorzy elektrycznego autobusu marki Solaris była redukcja masy pojazdu. Zostało to wymuszone przede wszystkim przez wagę zamontowanych baterii służących do magazynowania energii. W praktyce oznaczało to zastąpienie części poszycia bocznego autobusu panelami z włókna węglowego, niezwykle lekkimi a jednocześnie wytrzymałymi. Z włókna węglowego wykonano także tylną pokrywę komory, w której umieszczono układ napędowy i baterie magazynujące energię do napędzania pojazdu. Ponadto znaczne oszczędności w masie pojazdu znaleziono w cieńszych niż standardowe szybach czy nowym materiale, z którego wykonano podłogę autobusu. Zamiast sklejki wykorzystano drewno mahoniowe. Nowy materiał zastosowano także do wykonania klap kanałów powietrza – Foamed ACM. Lżejsze są również siedzenia dla pasażerów. Kilkanaście kilogramów zaoszczędzono też na aluminiowych felgach, które zastąpiły te wykonane ze stali. Wreszcie autobus zupełnie pozbawiony jest płynów eksploatacyjnych i zbiorników z tradycyjnym paliwem, co pozwoliło zredukować masę w tym elemencie aż o 300 kg. Ostatecznie po dołożeniu do tej „odchudzonej konstrukcji autobusu” baterii o wadze 1400 kg, autobus jest tylko nieznacznie cięższy w porównaniu z autobusem tych samych rozmiarów, ale o tradycyjnym napędzie spalinowym.
Sercem układu napędowego elektrycznego Solarisa jest czteropolowy asynchroniczny silnik trakcyjny o mocy 120kW dostarczony przez firmę Vossloh Kiepe. Energia do napędzania silnika trakcyjnego zgromadzona jest w dwóch bateriach o masie 700 kg każda. Dostawcą baterii jest polska firma Wamtechnik z Warszawy. Zastosowane baterie litowe mają napięcie znamionowe 600 V i gromadzą energię o wartości 120 kWh. Magazyny energii chłodzone są cieczą.
Wartość energii zgromadzona w bateriach, zamontowanych w elektrycznym Solarisie Alpino, pozwala na przejechanie do 100 km na jednym ładowaniu. Pojazd może rozwijać maksymalną prędkość 50 km/h. Energia zgromadzona w bateriach stanowi źródło „paliwa” nie tylko dla układu napędowego: dostarcza również energię dla wszystkich innych układów w autobusie, w tym wspomagania kierowniczego, ogrzewania i wentylacji czy sterowania elektrycznymi drzwiami. Wszystkie układy w autobusie, które zwykle napędzane są z wykorzystaniem kompresorów napędzanych z silnika spalinowego musiały zostać zastąpione elektrycznymi rozwiązaniami.
Baterie ładowane są poprzez złącze typu plug-in firmy Walter zastosowane po raz pierwszy w hybrydowym Urbino 18. Ich napełnienie z terminala ładowania 3*400 V 63 A trwa do 4 godzin przy założeniu, że baterie są całkowicie rozładowane. Baterie ładowane są także poprzez rekuperację, czyli odzysk energii kinetycznej podczas hamowania.
Jednym z pierwszych przewoźników, którzy będą testować w regularnym ruchu miejskim Solarisa Urbino electric będzie poznańskie MPK.
– Prawdopodobnie uda się zgrać kursowanie autobusu elektrycznego w Poznaniu z Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej. Dzięki temu będziemy mogli zaprezentować nowoczesną polską technologię kibicom z całej Europy – mówi Solange Olszewska. – Uważam, że to prawdziwa rewolucja w komunikacji miejskiej, a przynajmniej duży krok w kierunku zmiany myślenia o pojazdach elektrycznych. Jeszcze niedawno wydawały się one odległą wizją przyszłości. Jednak my już dzisiaj prezentujemy taki pojazd, który mamy nadzieję, uczyni nasze miasta bardziej przyjaznymi dla mieszkańców, ograniczając hałas i emisję szkodliwych spalin – dodaje Solange Olszewska.
Nagrody i wyróżnienia
Za swoje osiągnięcia na rynkach międzynarodowych i krajowym firma Solaris w ubiegłym roku po raz drugi zdobyła nagrodę gospodarczą Prezydenta RP. Prezydent Bronisław Komorowski wręczył Solange i Krzysztofowi Olszewskim nagrodę w kategorii innowacyjność. Pierwszy raz nagrodę tę firma Solaris otrzymała w roku 2005 w kategorii eksport.